7 THÓI QUEN CỦA BẠN TRẺ THÀNH ĐẠT Tác giả : Sean CoveyChịu trách nhiệm xuất bản: Giám đốc - Tổng Biên tập :ĐINH THỊ THANH THỦY Bạn đang đọc:...
CHUYÊN ĐỀ : DẠY TẬP ĐỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH
I, CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC, PHẨM CHẤT NGƯỜI HỌC.
1) Thế nào là DH theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực người học?
Dạy học phát triển phẩm chất, năng lực là giải pháp tích tụ từ từ những yếu tố của phẩm chất và năng lực người học để chuyển hóa và góp thêm phần cho việc hình thành, phát triển nhân cách .
Dạy học phát triển phẩm chất, năng lực người học được xem như một nội dung giáo dục, một phương pháp giáo dục như phương pháp dạy học nêu vấn đề, phương pháp dạy học phát huy tính tích cực của học sinh. Điểm khác nhau giữa các phương pháp là ở chỗ dạy học phát triển phẩm chất, năng lực người học có yêu cầu cao hơn, mức độ khó hơn, đòi hỏi người dạy phải có phẩm chất, năng lực giảng dạy nói chung cao hơn trước đây.
Điều quan trọng hơn cả là nếu so sánh với các quan niệm dạy học trước đây, việc dạy học phát triển phẩm chất, năng lực sẽ làm cho việc dạy và việc học được tiếp cận gần hơn, sát hơn với mục tiêu hình thành và phát triển nhân cách con người..
2) Những yêu cầu một giờ học theo quan điểm phát triển phẩm chất, năng lực người học.
a) Phát huy tính tích cực của người học
Trong quan niệm dạy học mới (tổ chức) một giờ học tốt là một giờ học phát huy được tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của cả người dạy và người học nhằm nâng cao tri thức, bồi dưỡng năng lực hợp tác, năng lực vận dụng tri thức vào thực tiễn, bồi dưỡng phương pháp tự học, tác động tích cực đến tư tưởng, tình cảm, đem lại hứng thú học tập cho người học.
Ngoài những nhu yếu có đặc thù truyền thống lịch sử như : bám sát tiềm năng giáo dục, nội dung dạy học, đặc trưng môn học ; tương thích với đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi HS ; giờ học thay đổi PPDH còn có những nhu yếu mới như : được triển khai trải qua việc GV tổ chức triển khai những hoạt động giải trí học tập cho HS theo hướng chú ý quan tâm đến việc rèn luyện giải pháp tư duy, năng lực tự học, nhu yếu hành vi và thái độ tự tin ; được thực thi theo nguyên tắc tương tác nhiều chiều : giữa GV với HS, giữa HS với nhau ( chú trọng cả hoạt động giải trí dạy của người dạy và hoạt động học của người học ) .Về thực chất, đó là giờ học có sự tích hợp giữa học tập thành viên ( hình thức học cá thể ) với học tập hợp tác ( hình thức học theo nhóm, theo lớp ) ; chú trọng phối hợp học với hành, nâng cao tri thức với rèn luyện những kĩ năng, gắn với thực tiễn đời sống ; phát huy thế mạnh của những PPDH tiên tiến và phát triển, tân tiến ; những phương tiện đi lại, thiết bị dạy học và những ứng dụng của công nghệ thông tin … ; chú trọng cả hoạt động giải trí nhìn nhận của GV và tự nhìn nhận của HS.
b) Dạy học tích hợp và phân hóa
Dạy học tích hợp yên cầu giáo viên trước hết phải thấy được mối liên hệ nội môn ( đọc, viết, nói, nghe ), theo đó nội dung dạy đọc có tương quan và lặp lại ở nội dung viết, nói và nghe ; kiến thức và kỹ năng và kĩ năng đọc hiểu mà học sinh tích góp được trong quy trình đảm nhiệm văn bản thuộc những kiểu loại khác nhau sẽ gips cho kĩ năng nghe và nói tốt hơn. Những kỹ năng và kiến thức và phương pháp diễn đạt mà học sinh học được trong quy trình đọc sẽ được những em dùng để thực hành thực tế viết. Tương tự, những điều học được khi đọc và viết sẽ được những em dùng khi nói .. Cùng với tích hợp nội môn, trong khi dạy đọc, viết nói, nghe, giáo viên còn biết tận dụng những thời cơ để lòng ghép một cách thuần thục, hợp lý vào giờ học những nhu yếu giáo dục liên môn như kĩ năng sống, giáo dục bảo vệ thiên nhiên và môi trường, giáo dục quốc phòng bảo mật an ninh …Dạy học phân hóa hoàn toàn có thể thực thi bằng nhiều cách : nêu câu hỏi, bài tập theo nhiều mức dộ khác nhau ; nhu yếu tổng thể học sinh đều thao tác và lựa chọn yếu tố tương thích với mình ; khuyến khích sự mạnh dạn, tự tin trong trao đổi, tranh luận và bộc lộ ; động viên và khen ngợi kịp thời những học sinh có sáng tạo độc đáo phát minh sáng tạo, mới lạ, độc lạ trong đọc, viết, nói nghe .
c) Đa dạng hóa các phương pháp, hình thức và phương tiện dạy học
Dạy học theo định hướng giáo viên cần tránh máy móc rập khuôn, không tuyệt đối hóa một chiêu thức trong dạy đọc, viết hay nói và nghe mà biết vận dụng những giải pháp tương thích với đối tượng người dùng, toàn cảnh nội dung và mục tiêu của giờ học .
Ngoài việc nắm vững những định hướng đổi mới PPDH, để có được những giờ dạy học tốt, giáo viên cần phải nắm vững các kĩ thuật dạy học. Chuẩn bị và thiết kế một giờ học cũng là một hoạt động cần có những kĩ thuật riêng. Có rất nhiều phương pháp và kĩ thuật dạy học đáp ứng quan điểm phát triển năng lực cho người học. Ví dụ như: Kĩ thuật khăn trải bàn, Kĩ thuật mảnh ghép, KT trình bày một phút…Tuy nhiên dù sử dụng bất kỳ phương pháp nào cũng phải đảm bảo được nguyên tắc “Học sinh tự mình hoàn thành nhiệm vụ học tập dưới sự tổ chức, hướng dẫn của giáo viên”.
3) Cách trình bày mỗi hoạt động dạy học trong giáo án.
Trình bày rõ phương pháp tiến hành những hoạt động giải trí dạy – học cụ thể. Với mỗi hoạt động giải trí cần chỉ rõ :- Tên hoạt động giải trí ;- Thời lượng để thực thi hoạt động giải trí ;- Mục tiêu của hoạt động giải trí ;- Cách thực thi hoạt động giải trí :+ Nêu hình thức tổ chức triển khai học .+ Nhấn mạnh nhu yếu cần đạt với từng đối tượng người tiêu dùng hoặc từng nhóm đối tượng người dùng HS .+ Đưa ra những chú ý quan tâm với những đối tượng người dùng đặc biệt quan trọng ( HS có NL ; HS còn hạn chế ) .
– Kết luận của GV về: những KT, KN, thái độ HS cần có sau hoạt động; những tình huống thực tiễn có thể vận dụng KT, KN, thái độ đã học để giải quyết; những sai sót thường gặp; những hậu quả có thể xảy ra nếu không có cách giải quyết phù hợp;… (GV chốt kiến thức nếu cần).
II, ĐỊNH HƯỚNG DẠY TẬP ĐỌC THEO HƯỚNG PHÁT HUY PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC NGƯỜI HỌC.
1. Các năng lực trong môn Tiếng Việt
Năng lực chuyên biệt : NL ngôn từ, NL văn học, NL thẩm mĩNăng lực chung : NL tư chủ và tự học, NL tiếp xúc và hợp tác, NL xử lý yếu tố và phát minh sáng tạo .- Các NL này được hình thành trải qua những hoạt động giải trí tò mò, đảm nhiệm mạng lưới hệ thống kiến thức và kỹ năng cơ bản về Văn học, TV và hoạt động giải trí thực hành thực tế, rèn luyện những kĩ năng đọc, viết, nói và nghe theo những nhu yếu từ thấp đến cao .
– Kĩ năng đọc: tập trung vào 2 yêu cầu chính là đọc đúng và đọc hiểu
Ở lớp 1,2,3 nhu yếu là đọc đúng với vận tốc tương thích và biết đọc thầm, đọc hiểu những câu truyện, bài thơ, bài văn, kịch bản văn học và văn bản thông tin .Ở lớp 4,5 nhu yếu đọc hiểu gồm hiểu ý nghĩa của những cụ thể quan trọng, hiểu chủ đề, hiểu bài học kinh nghiệm mà chính những em rút ra được từ văn bản dựa trên sự liên hệ giữa văn bản với những thưởng thức và thực trạng sống của bản thân .
2. Phương pháp dạy học đọc theo hướng phát triển năng lực:
Trong việc dạy kĩ năng đọc, người giáo viên cần nắm được một số ít giải pháp theo hai nhóm sau :- Phương pháp dạy kĩ thuật đọc như chiêu thức dạy đọc đúng, đọc thầm, đọc to, đọc diễn cảm, đọc phân vai …- Phương pháp dạy đọc hiểu cho ba kiểu loại văn bản lớn : Văn bản văn học, văn bản thông tin, văn bản nghị luận .GV phải tiếp tục đọc diễn cảm những tác phẩm văn học cho HS nghe .- Sau khi đọc xong một câu truyện, GV hoàn toàn có thể dành thời hạn cho HS triển khai những hoạt động giải trí những em lựa chọn : viết về câu truyện, đọc lại cho bạn nghe hay tự đọc một mình, vẽ một nhân vật trong truyện, đóng kịch … sau đó san sẻ với bạn khác .- Các hình thức kể chuyện, đóng vai, đọc thơ, ngâm thơ, những game show ở trong lớp là những hình thức thích hợp giúp HS cảm nhận thâm thúy hơn tác phẩm văn học giúp những em có nhiều thưởng thức về đời sống .- Khi trao đổi, bàn luận về tác phẩm, GV cần cho HS nêu những nhận xét, phát biểu cảm nghĩ và nói về ý nghĩa của tác phẩm so với những em .- HS cần có thời cơ được tự đọc tác phẩm, từ đó có thói quen đọc sách .- Hệ thống câu hỏi trong bài học kinh nghiệm phải cung ứng nhu yếu phát triển NL, giúp HS biết cách đọc văn bản chứ không phải gợi ý, dẫn dắt HS đi đến cách hiểu mà những nhà giáo dục muốn áp đặt .
3. CÁC BIỆN PHÁP DẠY HỌC CHỦ YẾU
A, Hướng dẫn đọc
a) Đọc thành tiếng
GV hoàn toàn có thể hướng dẫn HS đọc thành tiếng bằng những giải pháp sau :- Đọc mẫu : Việc đọc mẫu ở những lớp dưới thường do GV đảm nhiệm. Đến lớp 5, kỹ năng và kiến thức đọc của HS đã được nâng cao, nhiều HS hoàn toàn có thể đạt tới trình độ chuẩn trong những trường hợp nhất định. Do vậy nên giảm bớt hình thức đọc mẫu, GV chỉ đọc mẫu khi thực sự thiết yếu. Tùy từng trường hợp đơn cử, GV hoàn toàn có thể chỉ định 1 HS có kỹ năng và kiến thức đọc tốt đọc làm mẫu trước, HS trao đổi, thống nhất cách đọc trong nhóm. GV chỉ nên đọc mẫu toàn bài khi cả lớp đã hoàn thành xong những bước luyện đọc trơn, trước khi tìm hiểu và khám phá bài và chuyển sang bước luyện đọc diễn cảm để giúp HS so sánh, so sánh với cách đọc của mình. Cách làm này giúp HS có ý thức tự đọc và dữ thế chủ động tâm lý cách đọc tương thích với nội dung. Các hình thức đọc mẫu gồm có :+ Đọc từ, cụm từ nhằm mục đích hướng dẫn cách phát âm đúng, trong trường hợp nhiều HS phát âm sai .+ Đọc câu, đoạn, bài nhằm mục đích hướng dẫn cách đọc diễn cảm .- Dùng lời nói, tích hợp chữ viết, kí hiệu và vật dụng dạy học, hướng dẫn HS cách ngắt nghỉ hơi, vận tốc đọc, giọng đọc thích hợp .- Tổ chức cho HS đọc cá thể ( đọc trong nhóm, đọc trước lớp ), đọc đồng thanh ( cả nhóm, cả tổ, cả lớp ) ; nhận xét cách đọc của HS, sửa lỗi phát âm hoặc lỗi biểu lộ nội dung trải qua giọng đọc cho HS. Ở lớp 5 nên hạn chế số lần đọc đồng thanh và tăng cường hình thức đọc cá thể .
b) Đọc thầm
Các giải pháp hoàn toàn có thể vận dụng là :- Giao trách nhiệm để định hướng rõ nhu yếu đọc thầm cho HS ( đọc câu nào, đoạn nào ; đọc để vấn đáp thắc mắc hay để ghi nhớ, thuộc lòng ; đọc để vấn đáp thắc mắc nào )- Giới hạn thời hạn để tăng vận tốc đọc thầm cho HS. Cách triển khai giải pháp này là từng bước rút ngắn thời hạn đọc của HS và tăng dần độ khó của trách nhiệm ( đọc lướt để tìm từ ngữ hay cụ thể, hình ảnh nhất định trong 2 phút, 1 phút ; đọc lướt để nêu nội dung chính của đoạn của bài trong 2 phút, 1 phút ) .
B, Hướng dẫn tìm hiểu bài
Hướng dẫn HS luôn dữ thế chủ động tâm lý về bài đọc ngay từ tên bài đọc nhằm mục đích rèn luyện kĩ năng tư duy, nghiên cứu và phân tích, phê phán và kĩ năng đặt câu hỏi .
a) Giúp HS hiểu nghĩa của từ mới
– Khuyến khích HS giải nghĩa từ mới theo cách hiểu của mình để phát huy tính tích cực, dữ thế chủ động và rèn luyện kĩ năng nghiên cứu và phân tích ngữ cảnh cho HS .- Đối với những từ ngữ đã được lý giải trong SGK : DV không nhất thiết phải nhu yếu HS lý giải tổng thể những từ ngữ này mà hoàn toàn có thể chọn 1 số ít từ ngữ khó để lý giải cho rõ. Biện pháp thực thi là tổ chức triển khai cho HS đọc thầm nội dung chú thích trong SGK rồi trình diễn lại .- Đối với những từ ngữ đã được lý giải trong SGK mà HS vẫn chưa nắm chắc nghĩa hoặc những từ ngữ khác trong bài còn khó hiểu, GV hoàn toàn có thể hướng dẫn HS lý giải bằng những giải pháp sau :+ Dùng những từ đồng nghĩa tương quan, trái nghĩa hoặc từ ngữ thông dụng ở địa phương để lý giải từ ngữ đó .+ Đặt câu với từ ngữ đó .+ Miêu tả sự vật, hoạt động giải trí, trạng thái, đặc thù hoặc tích chất được gọi tên bằng từ ngữ đó .
b) Giúp HS nắm vững câu hỏi tìm hiểu bài
Các giải pháp hoàn toàn có thể vận dụng là :- Cho HS đọc thầm câu hỏi rồi trình diễn lại nhu yếu của câu hỏi đó .- GV lý giải thêm cho rõ nhu yếu của câu hỏi .- Tách câu hỏi, bài tập trong SGK thành một số ít câu hỏi nhỏ hoặc bổ trợ câu hỏi phụ để HS dễ triển khai. Chú ý tránh đặt thêm những câu hỏi không tương thích với chủ điểm học tập hoặc vượt quá năng lực nhận thức của HS .- Tổ chức cho HS vấn đáp hay triển khai làm mẫu một phần của câu hỏi để cả lớp nắm được nhu yếu của câu hỏi đó .
c) Tổ chức cho HS trả lời câu hỏi tìm hiểu bài
Các giải pháp hoàn toàn có thể vận dụng là :
– Tổ chức cho HS làm việc cá nhân, theo cặp hoặc nhóm để trả lời câu hỏi.
– Tổ chức cho HS báo cáo giải trình hiệu quả bằng nhiều hình thức khác nhau .- Trao đổi với HS, sửa lỗi cho HS hoặc tổ chức triển khai để HS giải đáp vướng mắc cho nhau, nhìn nhận nhau trong quy trình thực thi trách nhiệm khám phá bài .- Sơ kết, tổng kết quan điểm HS ; ghi bảng nếu thiết yếu .
III, BỐ CỤC VÀ HÌNH THỨC TRÌNH BÀY MỘT GIÁO ÁN TẬP ĐỌC
I- Mục tiêu:
* Kiến thức
– Bám sát Chuẩn KT, KN.
– Chỉ rõ nhu yếu cần đạt với từng nhóm đối tượng người dùng HS ( VD : HS vấn đáp những câu hỏi 1, 2, 3, … HS mức 3, 4 câu hỏi 4, … hoặc câu hỏi nâng cao ) .
* Kĩ năng
– Lồng ghép mục tiêu bảo vệ môi trường, giáo dục Kỹ năng sống (nếu phù hợp).
* Thái độ
* Năng lực:
II– Chuẩn bị:
– Giáo viên: + Phương pháp (Hỏi đáp, nêu vấn đề, thảo luận nhóm,…)
+ Hình thức tổ chức triển khai ( cá thể, cặp, nhóm, cả lớp ) .+ Đồ dùng dạy học ( tranh vẽ, máy chiếu, quy mô, … )
– Học sinh: Đồ dùng học tập.
III- Tổ chức các hoạt động dạy học:
1- Khởi động:(Thời gian)
– Đặt câu hỏi, câu đó vui, kể chuyện, nêu một tình huống, tổ chức trò chơi, kiểm tra bài cũ hoặc kiến thức liên quan đến tiết học,….
– GV nhận xét và liên kết để ra mắt bài .
(Nêu nội dung và hình thức tổ chức)
2- Hoạt động luyện đọc: (Thời gian)
* Mục tiêu: Giúp HS đọc đúng từ, câu, đoạn của bài.
(Dự kiến HS cần giúp đỡ, nội dung cần giúp đỡ: HS còn phát âm sai/ HS còn đọc ngọng/ HS đọc ngắt nghỉ câu chưa đúng cần sửa cần giúp đỡ: Em A, B, C,….)
* Cách tiến hành: (Có thể tiến hành cá nhân, cặp hoặc theo nhóm – Tùy bài)
– 1 HS đọc mẫu – Cả lớp đọc thầm và chia đoạn .- HS đọc nối tiếp đoạn trong nhóm ( lặp lại 2-3 lần, sao cho mỗi HS được đọc nhiều đoạn )
– HS phát hiện và nêu từ khó đọc.–>HS Luyện đọc từ khó: Trước lớp–> Nhóm (Cá nhân –> Cặp đôi –> Nhóm)
– GV cho HS nêu câu dài, câu khó đọc –> HS Luyện đọc câu : Trước lớp–> Nhóm (Cá nhân –> Cặp đôi –> Nhóm)
– HS đọc chú giải, GV phối hợp lý giải thêm .
– HS luyện đọc thầm (Cặp đôi)
– 1 HS đọc toàn bài. ( nếu cần )- GV đọc mẫu .
3- Hoạt động tìm hiểu bài: (Thời gian)
*Mục tiêu: Giúp HS hiểu nội dung bài: …….( trả lời được các câu hỏi…… trong SGK). (Dự kiến HS cần giúp đỡ, nội dung cần giúp đỡ )
* Cách tiến hành: (Có thể tiến hành cá nhân, cặp đôi, theo nhóm hoặc cả lớp-Tùy từng bài)
– Lựa chọn hình thức dạy học thích hợp để tổ chức triển khai cho HS vấn đáp những câu hỏi trong SGK, câu hỏi lan rộng ra và tìm nội dung bài .- GV nhận xét, Kết luận .- HS nhắc lại nội dung bài .
4- Hoạt động Luyện đọc diễn cảm: (Thời gian)
*Mục tiêu: Giúp HS bước đầu đọc diễn cảm được bài văn. Luyện đọc diễn cảm đoạn. (Dự kiến HS cần giúp đỡ khi đọc diễn cảm)
* Cách tiến hành: (Có thể tiến hành cá nhân, cặp đôi, theo nhóm hoặc cả lớp-Tùy từng bài)
– HS đọc nối tiếp đoạn — > Cả lớp đọc thầm để tìm giọng đọc toàn bài .- GV hướng dẫn, kiểm soát và điều chỉnh cách đọc .- Hướng dẫn đọc diễn cảm 1 đoạn :+ 1-2 HS đọc mẫu — > Cả lớp đọc thầm để tìm cách đọc diễn cảm .
+ GV đọc mẫu (nếu cần)
+ HS luyện đọc diễn cảm theo cặp-GV trợ giúp, sửa chữa thay thế .+ HS thi đọc diễn cảm .
Lưu ý:
-Việc hướng dẫn đọc diễn cảm hay luyện đọc lại cần được vận dụng một cách linh hoạt. Tùy trường hợp, GV có thể áp dụng các biện pháp khác nhau như đọc truyện theo vai, thi đọc tốt một đoạn văn (khổ thơ) hoặc cả bài, tổ chức trò chơi học tập có tác dụng luyện đọc,…
-Mỗi đoạn văn (khổ thơ) có thể được đọc với nhiều cách khác nhau. GV chỉ sửa chữa những cách đọc không phù hợp với nội dung của đoạn, tránh áp đặt, hạn chế sự cảm thụ và sáng tạo của HS.
* Học thuộc lòng (Đối với những bài có yêu cầu HTL)
+ HS tự nhẩm HTL những khổ thơ, bài thơ hay đoạn văn theo chỉ định trong SGK. Đối với những lớp yếu, GV hoàn toàn có thể vận dụng một số ít giải pháp giúp HS HTL như ở lớp 3, VD : Xóa dần những chữ trong mỗi dòng, mỗi câu, mỗi khổ thơ hay ngược lại, chỉ viết chữ đầu, chữ cuối của mỗi dòng, mỗi câu, mỗi khổ thơ, ….+ GV tổ chức triển khai cho HS thi HTL những khổ thơ, bài thơ hay đoạn văn vừa học thuộc .
5- Hoạt động ứng dụng:
– Tổ chức game show, củng cố bài học kinh nghiệm : Hướng dẫn HS chốt lại nội dung chính hoặc ý nghĩa của bài tập đọc .- Đọc những câu truyện cùng chủ đề
6- Hoạt động sáng tạo
– Đọc lại câu truyện theo vai một nhân vật trong câu truyện .- Vẽ minh họa câu truyệnVề nhà : Viết câu vấn đáp câu hỏi vào phiếu học- Giao trách nhiệm đơn cử so với từng đối tượng người dùng hoặc từng nhóm đối tượng người tiêu dùng HS .- Nhận xét tiết học .
Điều chỉnh: ………………………………………………………………………..
( Có vài dòng trống để viết những hoạt động giải trí, những việc cần kiểm soát và điều chỉnh khi trong thực tiễn hoạt động học không diễn ra như giáo án đã soạn .
Nếu không điều chỉnh thì ghi “Không” vào thời điểm ngay trước hoặc ngay sau tiết học, điều này đồng nghĩa với việc GV cần dạy như giáo án).
*Lưu ý khi soạn giáo án dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh:
– Phần mục tiêu của bài căn cứ vào chuẩn KT- KN, xác định mục tiêu của từng hoạt động cần căn cứ vào mục tiêu chung của bài theo từng đơn vị kiến thức.
– Chú trọng đến cách triển khai, cách tổ chức triển khai những hoạt động giải trí học tập của học sinh sao cho giáo viên chỉ là người tổ chức triển khai giao việc và chính xác hóa kiến thức và kỹ năng còn học sinh được tự mày mò, thưởng thức và sở hữu kỹ năng và kiến thức trải qua những kiến thức và kỹ năng tự học, kỹ năng và kiến thức hợp tác trong nhóm qua đó hình thành năng lực, phẩm chất cho học sinh .
– Cá thể hóa đối tượng học sinh (M1, M2, M3, M4), đặc biệt là nhóm học sinh cần giúp đỡ (M1) và nhóm học sinh cần phát huy năng lực (M3, M4) – Khuyến khích việc cá thể hóa đến từng học sinh.
– Chỉ rõ nội dung cần giúp sức hay cần phát huy cho học sinh .
Source: https://vh2.com.vn
Category : Doanh Nhân