Quyền định đoạt là gì ? Quyền định đoạt tài sản có bị hạn chế không?

1. Thế nào là quyền định đoạt tài sản?

Tại Điều 192 Bộ luật dân sự năm năm ngoái :

“Quyền định đoạt là quyền chuyển giao quyền sở hữu tài sản, từ bỏ quyền sở hữu, tiêu dùng hoặc tiêu hủy tài sản.”

Bạn đang đọc: Quyền định đoạt là gì ? Quyền định đoạt tài sản có bị hạn chế không?

Xét dưới góc nhìn pháp lý thì quyền định đoạt là quyền quan trọng nhất của chủ sở hữu so với tài sản. Quyền định đoạt được định nghĩa theo hai góc nhìn :
– Định đoạt số phận thực tiễn của tài sản : Tức là dùng những hành vi ảnh hưởng tác động đến tài sản khiến cho chúng không còn sống sót trên thực tiễn. Ví dụ Chủ sở hữu tiêu dùng hết những tài sản có tính tiêu tốn như : nhà hàng những đồ lương thực, thực phẩm ; dùng hết những đồ mỹ phẩm, dược phẩm … Hoặc chủ sở hữu hoàn toàn có thể tiêu hủy tài sản khiến chúng biến mất như đốt tài sản, chặt phá chúng khiến cho tài sản không hề sử dụng được theo đúng tính năng, hiệu quả của mình ;
– Định đoạt số phận pháp lý của tài sản trải qua hai hình thức : chuyển giao quyền sở hữu tài sản cho chủ thể khác bằng việc xác lập những hợp đồng như bán, Tặng Kèm cho, trao đổi tài sản cho người khác. Đây là những hợp đồng mà chuyển giao đồng thời cả ba quyền chiếm hữu, sử dụng, định đoạt cho người khác một cách vĩnh viễn ; Theo Quy định tại Điều 238 Bộ luật dân sự năm ngoái pháp luật :

” Khi chủ sở hữu chuyển giao quyền sở hữu của mình cho người khác trải qua hợp đồng mua và bán, trao đổi, khuyến mãi cho, cho vay, hợp đồng chuyển quyền sở hữu khác theo pháp luật của pháp lý hoặc trải qua việc để thừa kế thì quyền sở hữu so với tài sản của người đó chấm hết kể từ thời gian phát sinh quyền sở hữu của người được chuyển giao. ”

Từ bỏ quyền sở hữu so với tài sản cũng là một hình thức định đoạt số phận pháp lý của tài sản. tại Điều 239 Bộ luật dân sự năm ngoái có pháp luật :

Chủ sở hữu hoàn toàn có thể tự chấm hết quyền sở hữu so với tài sản của mình bằng cách công bố công khai minh bạch hoặc thực thi hành vi chứng tỏ việc mình từ bỏ quyền chiếm hữu, sử dụng và định đoạt tài sản đó .
Đối với tài sản mà việc từ bỏ tài sản đó hoàn toàn có thể gây hại đến trật tự, bảo đảm an toàn xã hội, ô nhiễm môi trường tự nhiên thì việc từ bỏ quyền sở hữu phải tuân theo pháp luật của pháp lý .

Từ bỏ quyền sở hữu so với tài sản cũng là một loại thanh toán giao dịch dân sự – hành vi pháp lý đơn phương. Do vậy, việc từ bỏ quyền sở hữu tài sản chỉ có giá trị khi phân phối được những điều kiện kèm theo có hiệu lực hiện hành của thanh toán giao dịch được pháp luật tại Điều 117 Bộ luật dân sự năm năm ngoái : Điều kiện về chủ thể, mục tiêu, nội dung, ý chí, hình thức. Nếu một người bị bệnh tâm thần công bố từ bỏ quyền sở hữu của mình so với chiếc xe máy thì việc từ bỏ đó cũng không có giá trị. Hoặc chủ sở hữu từ bỏ quyền sở hữu so với tài sản khi tài sản đó là nguồn gây ô nhiễm, ô nhiễm cho thiên nhiên và môi trường, xã hội thì cũng không được phép ….

2. Có phải chủ sở hữu có quyền định đoạt tài sản của mình trong mọi trường hợp không?

Không phải trong mọi trường hợp chủ sở hữu đều có quyền định đoạt tài sản của mình. Để triển khai quyền định đoạt so với tài sản thì phái cung ứng một số ít điều kiện kèm theo được pháp luật tại Điều 193 Bộ luật dân sự năm ngoái :

Điều 193. Điều kiện thực hiện quyền định đoạt

Việc định đoạt tài sản phải do người có năng lượng hành vi dân sự triển khai không trái lao lý của pháp lý .
Trường hợp pháp lý có pháp luật trình tự, thủ tục định đoạt tài sản thì phải tuân theo trình tự, thủ tục đó .

Điều luật trên pháp luật về điều kiện kèm theo của việc triển khai quyền định đoạt, đó là điều kiện kèm theo về chủ thể ( phải do người có năng lượng hành vi dân sự triển khai ), nội dung định đoạt ( không trái lao lý của pháp lý ), về trình tự, thủ tục ( phải tuân theo đúng trình tự, thủ tục nếu pháp lý có pháp luật ) .
– Về chủ thể : Việc định đoạt tài sản phải do người có năng lượng hành vi dân sự không thiếu triển khai .
+ Trường hợp phải có sự đồng ý chấp thuận của người đại diện thay mặt theo pháp lý : Người từ đủ sáu tuổi đến chưa đủ mười lăm tuổi khi xác lập, thực thi thanh toán giao dịch dân sự phải được người đại diện thay mặt theo pháp lý đồng ý chấp thuận, trừ thanh toán giao dịch dân sự ship hàng nhu yếu hoạt động và sinh hoạt hàng ngày tương thích với lứa tuổi .
+ Trường hợp chủ thể tự mình xác lập triển khai thanh toán giao dịch : Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi tự mình xác lập, thực thi thanh toán giao dịch dân sự, trừ thanh toán giao dịch dân sự tương quan đến , động sản phải ĐK và thanh toán giao dịch dân sự khác theo pháp luật của luật phải được người đại diện thay mặt theo pháp lý đồng ý chấp thuận .
+ Trường hợp phải do người đại diện thay mặt, người giám hộ xác lập, thực thi thay : Những thanh toán giao dịch của người dưới 6 tuổi, người bị mất năng lượng hành vi dân sự, người có khó khăn vất vả trong nhận thức, làm chủ hành vi .
– Về nội dung định đoạt : “ không trái pháp luật của pháp lý ”, theo điểm c khoản 1 Điều 117 của Bộ luật dân sự có lao lý :

“ Mục đích và nội dung của thanh toán giao dịch dân sự không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội ” .

Các hành vi định đoạt so với tài sản của chủ sở hữu cũng phải tuân thủ những điều kiện kèm theo chung của thanh toán giao dịch, tức là phải tuân theo Điều 117 Bộ luật dân sự .
– Về trình tự, thủ tục định đoạt : phải tuân theo pháp luật của pháp lý. Theo lao lý tại khoản 2 Điều 117 Bộ luật dân sự thì đặt ra nhu yếu về hình thức của thanh toán giao dịch dân sự. Những trình tự, thủ tục trong định đoạt tài sản mà pháp lý có lao lý như : hợp đồng phải ký trước công chứng viên, có dấu của công chứng, phải ĐK tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền và triển khai thủ tục trước bạ sang tên … Nếu chủ sở định đoạt so với những tài sản là quyền sử dụng đất, nhà ở mà không tuân thủ những trình tự, thủ tục luật thì việc định đoạt đó sẽ không có giá trị .
Ví dụ : Tại khoản 3 Điều 167 Luật Đất đai năm 2013 pháp luật về quyền quy đổi, chuyển nhượng ủy quyền, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, khuyến mãi ngay cho, thế chấp ngân hàng, góp vốn quyền sử dụng đất :

” 3. Việc công chứng, xác nhận hợp đồng, văn bản thực thi những quyền của người sử dụng đất được triển khai như sau :
a ) Hợp đồng chuyển nhượng ủy quyền, Tặng Ngay cho, thế chấp ngân hàng, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất phải được công chứng hoặc xác nhận, trừ trường hợp kinh doanh thương mại pháp luật tại điểm b khoản này ;
b ) Hợp đồng cho thuê, cho thuê lại quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất, hợp đồng quy đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp ; hợp đồng chuyển nhượng ủy quyền quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất, tài sản gắn liền với đất mà một bên hoặc những bên tham gia thanh toán giao dịch là tổ chức triển khai hoạt động giải trí kinh doanh thương mại được công chứng hoặc xác nhận theo nhu yếu của những bên ;
c ) Văn bản về thừa kế quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất được công chứng hoặc xác nhận theo pháp luật của pháp lý về dân sự ;
d ) Việc công chứng thực hiện tại những tổ chức triển khai hành nghề công chứng, việc xác nhận triển khai tại Ủy ban nhân dân cấp xã. ”

 

Xem thêm: 50 Doanh nhân giàu nhất Việt Nam theo xếp hạng của tạp chí Forbes

3. Quyền định đoạt của chủ sở hữu được quy định như thế nào?

Quyền định đoạt tài sản là một trong ba quyền lực của mà chủ thể sở hữu tài sản có. Khi là chủ sở hữu tài sản thì chủ thể có quyền định đoạt tài sản .
Theo Điều 194 Bộ luật dân sự năm ngoái có lao lý như sau :

Điều 194. Quyền định đoạt của chủ sở hữu

Chủ sở hữu có quyền bán, trao đổi, Tặng Kèm cho, cho vay, để thừa kế, từ bỏ quyền sở hữu, tiêu dùng, tiêu hủy hoặc triển khai những hình thức định đoạt khác tương thích với lao lý của pháp lý so với tài sản .

Điều luật trên đã liệt kê những hành vi mà chủ thể hữu hoàn toàn có thể triển khai để định đoạt tài sản thuộc sở hữu của mình, những loại hành vi này có mục tiêu chuyển quyền sở hữu đổi với tài sản gồm :
– Chủ sở hữu xác hợp đồng như : bán, trao đổi, Tặng cho, cho vay ;
– Chủ sở hữu thực thi hành vi pháp lý đơn phương định đoạt tài sản như để thừa kế trải qua lập di chúc ; từ bỏ quyền sở hữu so với tài sản .
Bên cạnh đó, chủ sở hữu còn hoàn toàn có thể thực thi những hành vi định đoạt bản thể vật chất của tài sản như tiêu dùng hay tiêu hủy tài sản .

4. Người không phải chủ sở hữu có quyền định đoạt tài sản không?

Quyền định đoạt tài sản thuộc về chủ sở hữu tài sản. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp không phải chủ sở hữu những vẫn có quyền định đoạt tài sản .
Điều 195 Bộ luật dân sự năm ngoái có lao lý như sau :

Điều 195. Quyền định đoạt của người không phải là chủ sở hữu

Người không phải là chủ sở hữu tài sản chỉ có quyền định đoạt tài sản theo chuyển nhượng ủy quyền của chủ sở hữu hoặc theo pháp luật của luật .

Như vậy, khi một chủ thể không phải chủ sở hữu nhưng lại có quyền định đoạt so với tài sản khi có địa thế căn cứ :
– Theo sự ủy quyền định đoạt của chủ sở hữu .
– Theo pháp luật của pháp lý .
Đối với địa thế căn cứ thứ nhất, người được chuyển nhượng ủy quyền nhân danh chủ sở hữu để xác lập những hợp đồng bán, khuyến mãi cho, trao đổi, cho vay vì quyền lợi của chủ sở hữu. Theo lao lý của Điều 55 Luật công chứng năm trước có pháp luật ” Khi công chứng những hợp đồng chuyển nhượng ủy quyền, công chứng viên có nghĩa vụ và trách nhiệm kiểm tra kỹ hồ sơ, lý giải rõ quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của những bên và hậu quả pháp lý của việc ủy quyền đó cho những bên tham gia. ”
Đối với địa thế căn cứ thứ hai : Những người không phải chủ sở hữu có quyền định đoạt tài sản theo pháp luật của pháp lý. Đó là những trường hợp : cơ quan thi hành án có quyền ký hợp đồng thuê bán đấu giá tài sản ; những cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết và xử lý những tài sản vi phạm lao lý của pháp lý để sung công quỹ ; bên giữ tài sản có quyền bán tài sản nếu những tài sản đó có rủi ro tiềm ẩn hư hỏng, mất giá trị nếu không được giải quyết và xử lý ngay …

5. Quyền định đoạt tài sản có bị hạn chế không?

Điều 196 Bộ luật dân sự năm ngoái có lao lý :

Điều 196. Hạn chế quyền định đoạt

1. Quyền định đoạt chỉ bị hạn chế trong trường hợp do luật lao lý .
2. Khi tài sản đem bán là tài sản thuộc di tích lịch sử lịch sử dân tộc – văn hóa truyền thống theo pháp luật của Luật di sản văn hóa truyền thống thì Nhà nước có quyền ưu tiên mua .
Trường hợp cá thể, pháp nhân có quyền ưu tiên mua so với tài sản nhất định theo lao lý của pháp lý thì khi bán tài sản, chủ sở hữu phải dành quyền ưu tiên mua cho những chủ thể đó .

Điều luật này chỉ ra nguyên tắc định đoạt so với tài sản, đó là chủ thể có toàn quyền định đoạt tài sản theo ý mình ( như chọn người nhận chuyển giao quyền sở hữu, phương pháp định đoạt … ) và quyền này chỉ bị hạn chế trong trường hợp luật lao lý. Để cụ thể hóa thì điều luật lao lý hai trường hợp mà chủ thể phải dành ưu tiên mua cho những chủ thể này :
– Nhà nước có quyền ưu tiên mua khi tài sản định đoạt là di tích lịch sử, lịch sử dân tộc văn hóa truyền thống theo lao lý của Luật di sản văn hóa truyền thống ;
– Các trường hợp khác mà chủ thể có quyền ưu tiên mua theo lao lý của pháp lý như : Ví dụ Khoản 3 Điều 218 Bộ luật dân sự năm năm ngoái có pháp luật :

Trường hợp một chủ sở hữu chung theo phần bán phần quyền sở hữu của mình thì chủ sở hữu chung khác được quyền ưu tiên mua .

Trong thời hạn 03 tháng đối với tài sản chung là , 01 tháng đối với tài sản chung là động sản, kể từ ngày các chủ sở hữu chung khác nhận được thông báo về việc bán và các điều kiện bán mà không có chủ sở hữu chung nào mua thì chủ sở hữu đó được quyền bán cho người khác. Việc thông báo phải được thể hiện bằng văn bản và các điều kiện bán cho chủ sở hữu chung khác phải giống như điều kiện bán cho người không phải là chủ sở hữu chung.

Xem thêm: QUYỀN SỞ HỮU VÀ QUYỀN KHÁC ĐỐI VỚI TÀI SẢN LÀ GÌ? ĐẶC ĐIỂM CỦA NHỮNG QUYỀN NÀY?

Trường hợp bán phần quyền sở hữu mà có sự vi phạm về quyền ưu tiên mua thì trong thời hạn 03 tháng, kể từ ngày phát hiện có sự vi phạm về quyền ưu tiên mua, chủ sở hữu chung theo phần trong số những chủ sở hữu chung có quyền nhu yếu Tòa án chuyển sang cho mình quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của người mua ; bên có lỗi gây thiệt hại phải bồi thường thiệt hại .

Tương tự, Điều 126 của Luật nhà ở năm năm trước cũng lao lý về quyền ưu tiên mua của những đồng sở hữu chung khi bán nhà thuộc sở hữu chung. Khoản 1 Điều 127 của Luật nhà ở năm năm trước cũng lao lý về quyền ưu tiên mua của bên đang thuê nhà .

Mọi vướng mắc bạn vui lòng trao đổi trực tiếp với bộ phận Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài 24/7 gọi số: 1900.6162 hoặc gửi qua Email : Tư vấn pháp luật qua Email để nhận được sự tư vấn, hỗ trợ từ Luật Minh Khuê.

Source: https://vh2.com.vn
Category : Doanh Nhân