Phát triển điện mặt trời – thừa hệ lụy, thiếu kiểm soát: Nỗi lo xử lý môi trường

Cường Ngô – Nguyễn Hà   –  
Thứ ba, 22/06/2021 06 : 30 ( GMT + 7 )

Với hàng ngàn MW điện mặt trời đã vận hành và hơn 10.000MW điện mặt trời đang đề nghị bổ sung quy hoạch, cả nước đã có hàng chục triệu tấm quang điện (pin mặt trời) đang hoạt động. Tuy nhiên, xu hướng này cũng đặt ra vấn đề về xử lý pin năng lượng mặt trời (tấm quang điện) khi hết hạn sử dụng như thế nào? Đây là bài toán không đơn giản và ngay cả trên thế giới các nhà khoa học cũng có ý kiến khác nhau khi đánh giá về mức độ độc hại của nó. Ở Việt Nam cũng không phải là ngoại lệ.

Lắp điện mặt trời trên mái nhà một hộ dân ở Đà Nẵng. Ảnh: Tường Minh

Xử lý pin sau sử dụng thế nào?

Theo Quy hoạch kiểm soát và điều chỉnh điện của Bộ Công Thương, tiềm năng điện mặt trời trong năm 2020 sẽ đạt 850 MWp, đến năm 2025 tăng lên 4.000 MWp vào cán mốc 12.000 MWp năm 2030. Tuy nhiên, ngay khi có Quyết định số 13 của Thủ tướng nhà nước, điện mặt trời đã bùng nổ tăng cấp số nhân trong khoảng chừng 2 năm trở lại đây. Tính đến 31.12.2020 cả nước có 83 nghìn khu công trình điện mặt trời được đấu nối vào mạng lưới hệ thống điện với tổng hiệu suất lắp ráp lên tới gần 4.700 MWp .Điều đáng nói, điện mặt trời tăng trưởng như vũ bão khiến không ít người quan ngại đến yếu tố giải quyết và xử lý môi trường chất thải từ những tấm pin năng lượng. Trong đó, nghĩa vụ và trách nhiệm giải quyết và xử lý những tấm pin mặt trời sau khi dự án Bất Động Sản kết thúc vẫn chưa có .Trao đổi với Lao Động, GS.TS Đặng Thị Kim Chi – quản trị Hội đồng khoa học và kỹ thuật, Hội bảo vệ vạn vật thiên nhiên và môi trường Nước Ta chứng minh và khẳng định, những tấm pin năng lượng mặt trời thải bỏ nếu chôn lấp không đúng lao lý có năng lực gây ô nhiễm môi trường đất, nước do phát sinh sắt kẽm kim loại nặng hoặc phát sinh khí thải ô nhiễm, ảnh hưởng rất lớn đến sức khoẻ con người .” Pin năng lượng mặt trời là một trong những giải pháp, công cụ có ích giúp biến năng lượng mặt trời thành năng lượng điện. Nhưng cấu trúc của những tấm pin năng lượng mặt trời có đến 76 % là pin, 10 % polyme, 8 % nhôm, 5 % nguyên tố silic, 1 % đồng và những loại sắt kẽm kim loại như chì, thiếc … Nếu mang đi chôn lấp không đúng lao lý thì những thành phần có trong tấm pin năng lượng mặt trời sẽ không được phân huỷ, gây ô nhiễm môi trường .Vì không được phân huỷ, những chất thải này sẽ làm cho chất lượng đất vĩnh viễn không hề cải tổ được. Trường hợp những chất thải này hoà tan một phần hoặc tan vào nước thì cũng sẽ gây ô nhiễm môi trường nước, môi trường đất, ảnh hưởng đến sức khoẻ con người ” – bà Đặng Thị Kim Chi cho biết .Nói về những khó khăn vất vả trong yếu tố giải quyết và xử lý những tấm pin năng lượng mặt trời sau khi hết hạn, GS-TS Đặng Thị Kim Chi cho biết, so với những nước tăng trưởng và đang tăng trưởng, pin năng lượng mặt trời được giải quyết và xử lý theo 4 tiến trình khác nhau : Chế tạo pin năng lượng mặt trời – luân chuyển pin đến nhà máy sản xuất – sử dụng và tịch thu .Việc tịch thu pin mặt trời trở thành một trong những nhu yếu bắt buộc so với nhà máy sản xuất sử dụng pin mặt trời cho phát điện. Các nước tăng trưởng rất chăm sóc đến vấn để giải quyết và xử lý, thu gom pin mặt trời đã qua sử dụng, chính bới nếu không giải quyết và xử lý tốt thì sẽ có khối lượng khổng lồ chất thải ra môi trường, làm huỷ hoại môi trường .

Theo bà Chi, việc xử lý những tấm pin mặt trời rất khó khăn, bởi trong tế bào quang điện ở pin mặt trời có các thành phần nguy hại như: Antimomny, arsenic, barium, cadmium, chì, coban, kẽm, molybdennum, thuỷ ngân… Quá trình xử lý phải được tái chế hết sức chặt chẽ như tháo gỡ khung nhôm bằng phương pháp thủ công.

Sau đó tách những lớp vật tư, tế bào và modum của tấm pin năng lượng mặt trời và dỡ bỏ tế bào quang điện. Trong việc dỡ bỏ tế bào quang điện phải sử dụng giải pháp hoá học và axit nitric, dung môi hữu cơ … để hoà tan, hoặc sử dụng giải pháp nhiệt phân. Đây đều là những giải pháp khó và phức tạp, yên cầu quy trình giải quyết và xử lý phải cẩn trọng và kỹ lưỡng .Đồng quan điểm, tiến sỹ Tô Văn Trường – chuyên viên độc lập về tài nguyên và môi trường – cho rằng, trên quốc tế, quy trình sản xuất tế bào tấm pin mặt trời sử dụng một số ít vật tư nguy cơ tiềm ẩn, đa phần để làm sạch mặt phẳng chất bán dẫn. Những hóa chất này, tựa như như những hóa chất được sử dụng trong ngành công nghiệp bán dẫn nói chung, gồm có axit clohydric, axit sulfuric, axit nitric, hydro florua và axeton. Số lượng và loại hóa chất được sử dụng phụ thuộc vào vào loại tế bào tấm pin mặt trời, lượng làm sạch thiết yếu và kích cỡ của tấm silicon .Ngoài ra, người lao động cũng phải đương đầu với việc hít phải bụi silicon. Do đó, những đơn vị sản xuất tế bào tấm pin mặt trời phải bảo vệ rằng công nhân không bị tổn hại khi tiếp xúc với những hóa chất này và những mẫu sản phẩm thải ra từ quy trình sản xuất được giải quyết và xử lý đúng cách .Nếu không được giải quyết và xử lý và tiêu hủy đúng cách, những vật tư này hoàn toàn có thể gây ra những mối rình rập đe dọa đến môi trường, hoặc sức khỏe thể chất hội đồng .

Cần đi trước một bước

Theo GS-TS Đặng Thị Kim Chi, lúc bấy giờ, việc quản trị chất thải rắn và nguy cơ tiềm ẩn đã được Tổng cục Môi trường ( Bộ Tài nguyên và Môi trường ) phát hành, trải qua nhiều nghị định, thông tư khác nhau. Song, với chất thải là những tấm pin năng lượng mặt trời hết hạn – hiện vẫn chưa được những cơ quan có thẩm quyền xếp vào dạng chất thải nguy cơ tiềm ẩn hay chất thải rắn thường thì. Cũng bởi chưa có lao lý đơn cử nên việc giải quyết và xử lý yếu tố này còn lúng túng, bị động – trong khi vận tốc tăng trưởng những xí nghiệp sản xuất năng lượng mặt trời đã bùng nổ trong thời hạn qua .” Theo quan điểm của tôi, để giải quyết và xử lý những tấm pin năng lượng mặt trời, tránh gây hại cho môi trường, trước hết là những giải pháp về chủ trương. Trong đó, cần chăm sóc yếu tố quản trị những tấm pin như thế nào, chủ trương tịch thu thế nào ? Ngoài ra, chủ trương khuyến khích tái sử dụng và tái chế những loại pin này, cũng như những giải pháp để giảm khối lượng chất thải ra cũng rất quan trọng .

Bên cạnh đó, cần đi ngay vào các giải pháp kỹ thuật, làm sao có được đánh giá về các giải pháp công nghệ tái chế pin năng lượng mặt trời, xử lý pin năng lượng mặt trời thải ra, phù hợp nhất với điều kiện môi trường của Việt Nam” – bà Chi nói.

Theo chuyên viên này, trong luật Bảo vệ Môi trường mới được trải qua, không có điều luật nào pháp luật so với chất thải là tấm pin năng lượng mặt trời, nhưng lại có nhiều văn bản và yếu tố tương quan đến việc giải quyết và xử lý những loại sản phẩm thải bỏ theo hướng tuần hoàn lại chất thải .” Luật đã phát hành, nhưng việc quản trị chất thải tấm pin năng lượng mặt trời hoàn toàn có thể đưa vào những thông tư, nghị định để hướng dẫn tịch thu, giải quyết và xử lý, tái sử dụng ở Nước Ta. Trong luật cũng đã đưa ra yếu tố về kinh tế tài chính tuần hoàn, nhấn mạnh vấn đề những cơ sở kinh doanh thương mại dịch vụ phải thống nhất quản trị, để giảm chất thải, nâng cao việc tái sử dụng, tái chế .

Hiện nay, chúng ta vẫn phải nhập khẩu những tấm pin mặt trời; các nhà sản xuất nước ngoài phải có cam kết thu hồi sản phẩm đó. Nhưng, cũng cần xem xét tính khả thi lâu dài, pin này có tuổi thọ rất cao từ 15-25 năm. Vậy không rõ đến thời điểm hết hạn, các nhà sản xuất đó có còn phát triển để cam kết thu hồi hay không? Do đó, chúng ta cần lo trước, cần xử lý pin mặt trời trước khi tin tưởng vào nhà sản xuất, nhà nhập khẩu sẽ thu hồi” – GS-TS Đặng Thị Kim Chi cho hay

Source: https://vh2.com.vn
Category : Năng Lượng