Networks Business Online Việt Nam & International VH2

Ngỡ ngàng Sài Gòn có 4 đại gia giàu nhất Đông Dương, sở hữu vô vàn BĐS, mỗi vị để lại cho đời sau loạt công trình bề thế

Đăng ngày 16 May, 2023 bởi admin
Nhất Sỹ, nhì Phương, tam Xường, tứ Hỏa chính là tứ đại phú hộ Sài Gòn xưa mà gia tài vua chúa chưa chắc hơn được. Nhiều người nhận định và đánh giá họ không chỉ giàu nhất Sài Gòn mà còn thuộc vào hàng giàu nhất Đông Dương trong tiến trình cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20 .

Con đường làm giàu của mỗi người trong số này một khác. Nhưng có 2 điểm chung của các vị đại gia này là thứ nhất, phần lớn người trong danh sách này có gốc là người Hoa và thứ hai, họ đều sở hữu cho mình hàng loạt khối tầm cỡ. Hãy cùng đi chiêm ngưỡng những công trình tầm cỡ, có giá trị lịch sử văn hóa quan trọng đối với người Sài Thành mà tứ đại phú hộ này để lại.

Nhất Sỹ – Nhà thờ Huyện Sỹ

Nhân vật này chính là ông ngoại của Hoàng hậu cuối cùng của đất An Nam – Nam Phương hoàng hậu. Ông xuất thân trong một gia đình công giáo tại Sài Gòn, chính vì vậy khi ở tuổi thiếu thời ông Lê Nhứt Sỹ (1841 – 1900) được các tu sỹ người Pháp đưa sang Malaysia để học tập và sau này khi về lại quê hương, ông đổi tên thành Lê Phát Đạt do tên thật trùng với một người thầy trong tu viện. Sau khi trở về nước, ông được bổ nhiệm làm thông ngôn rồi sau đó làm Ủy viên Hội đồng Quản hạt Nam kỳ.

Ngỡ ngàng Sài Gòn có 4 đại gia giàu nhất Đông Dương, sở hữu vô vàn BĐS, mỗi vị để lại cho đời sau loạt công trình bề thế - Ảnh 1.Người ta đồn rằng, vua Bảo Đại không giàu bằng Huyện Sỹ, trong đời làm vua, Bảo Đại dùng tiền của vợ nhiều hơn của hoàng gia. Của hồi môn của hoàng hậu Nam Phương khi lấy vua Bảo Đại lên tới 20.000 lượng vàng .

Có nhiều giai thoại về sự giàu có của ông Huyện Sỹ, nhưng theo một số tài liệu ghi lại thì Huyện Sỹ giàu lên là do may mắn “trúng đất”.

Khi người Pháp chiếm Nam Kỳ, dân chúng di tán, ruộng đồng không người cày cấy, bỏ phí. Lúc này, chính quyền sở tại bắt ép ông phải mua ruộng đất, khiến ông phải chạy đi vay mượn mua liều. Nhưng rồi trong cái rủi có cái may, ông Sỹ liên tục trúng mùa, khiến ông trở nên giàu sang không ngờ .

Sau một thời gian giàu nứt đố đổ vách, ông đã tự nguyện hiến đất và 1/7 tài sản của mình để xây dựng nên nhà thờ Huyện Sỹ (đường Tôn Thất Tùng, Q.1, TP. HCM). Thời đó nhà thờ này tốn khoảng 30 ngàn đồng bạc Đông Dương, xây mất hơn 3 năm. Ngoài ra, trên những mảnh đất khác mà ông sở hữu còn có xây thêm nhà thờ Chí Hòa (quận 10) và nhà thờ Hạnh Thông Tây (quận Gò Vấp).

Ngỡ ngàng Sài Gòn có 4 đại gia giàu nhất Đông Dương, sở hữu vô vàn BĐS, mỗi vị để lại cho đời sau loạt công trình bề thế - Ảnh 2.Nhà thờ Huyện SỹNgỡ ngàng Sài Gòn có 4 đại gia giàu nhất Đông Dương, sở hữu vô vàn BĐS, mỗi vị để lại cho đời sau loạt công trình bề thế - Ảnh 3.Ngỡ ngàng Sài Gòn có 4 đại gia giàu nhất Đông Dương, sở hữu vô vàn BĐS, mỗi vị để lại cho đời sau loạt công trình bề thế - Ảnh 4.Khi Huyện Sỹ và vợ ông mất, hai người đều được chôn ở ngôi mộ được ca tụng là đẹp nhất và còn bảo toàn được toàn vẹn nhất trong số những ngôi mộ của tứ đại phú hào. Đó là ở gian sau cung thánh nhà thời thánh Huyện Sỹ. Tại đây, 2 bên là 2 tượng bán thân của 2 ông bà, bằng thạch cao. Ở giữa là 2 phần mộ bằng đá cẩm thạch, bên trên mộ là 2 bức tượng body toàn thân của 2 ông bà, cũng đều bằng đá cẩm thạch với hoa văn tinh xảo .

Nhì Phương – Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai

Nhì Phương là tên gọi của Đỗ Hữu Phương ( 1841 – 1914 ), người gốc Hoa, là con trai đại địa chủ Nam Kỳ thời bấy giờ là Bá Hộ Khiêm. Ngậm thìa vàng ngay từ khi sinh ra, ông Hữu Phương nghiễm nhiên có trong tay cả một cơ ngơi và cùng mái ấm gia đình quản lý quản lý Bất Động Sản Nhà Đất của cả một vùng to lớn về phía bắc thành phố Sài Gòn .Ngỡ ngàng Sài Gòn có 4 đại gia giàu nhất Đông Dương, sở hữu vô vàn BĐS, mỗi vị để lại cho đời sau loạt công trình bề thế - Ảnh 5.Hình ảnh Tổng đốc Phương trên con tem Đông Dương .Bên cạnh đó, Bá Hộ Khiêm còn được biết đến như thể một trong những người tiên phong triển khai giao thương mua bán với người quốc tế. Sau khi ông Phương kế nghiệp gia tài đó và đã tăng trưởng lên rất nhiều lần đến mức dân gian còn khẳng định chắc chắn .Bá hộ Khiêm dạy con khá nghiêm khắc, ông Phương được cha cho học tiếng Hán từ nhỏ, sau học thêm tiếng Pháp và là một người trẻ tuổi có tầm hiểu biết, giỏi ngoại ngữ, có kiến thức và kỹ năng văn hóa truyền thống, chứ không phải chỉ biết tiêu tiền như những công tử con nhà bá hộ khác. Nhờ vậy mà ông cũng cưới được một người vợ xinh đẹp nết na, lại có mái ấm gia đình quyền thế, là con một vị Lang trung Bộ Bình, chức quan khá lớn trong triều đình phong kiến nhà Nguyễn .Ngỡ ngàng Sài Gòn có 4 đại gia giàu nhất Đông Dương, sở hữu vô vàn BĐS, mỗi vị để lại cho đời sau loạt công trình bề thế - Ảnh 6.Dinh thự của mái ấm gia đình Tổng đốc Phương ở Q. 3 Sài Gòn xưa .Ngay cả trong xã hội xưa khi mọi người ít coi trọng việc học tập của phụ nữ, chính ông Đỗ Hữu Phương là một trong số những người nổi tiếng có quyền lực tối cao thời bấy giờ ủng hộ, và là nhà hỗ trợ vốn lớn về kinh phí đầu tư để kiến thiết xây dựng trường trung học phổ thông Nguyễn Thị Minh Khai, hay còn được nhiều người biết đến với tên gọi trường Nữ sinh Áo Tím .Ngỡ ngàng Sài Gòn có 4 đại gia giàu nhất Đông Dương, sở hữu vô vàn BĐS, mỗi vị để lại cho đời sau loạt công trình bề thế - Ảnh 7.Ngôi trường được xây dựng vào năm 1913, và có tên chính thức là Collège Des Jeunes Filles Indigènes ( Trường của những thiếu nữ bản xứ ) .Ngỡ ngàng Sài Gòn có 4 đại gia giàu nhất Đông Dương, sở hữu vô vàn BĐS, mỗi vị để lại cho đời sau loạt công trình bề thế - Ảnh 8.Ngỡ ngàng Sài Gòn có 4 đại gia giàu nhất Đông Dương, sở hữu vô vàn BĐS, mỗi vị để lại cho đời sau loạt công trình bề thế - Ảnh 9.Trường nữ sinh áo tím là cái tên thân thương nhiều người đặt cho ngôi trường này. Ảnh : Thanh niên .

Tam Xường – Khu lăng mộ quý giá về nghệ thuật kiến trúc

Trong con hẻm 79/30 Phú thọ Hòa, quận Tân Phú, TP HCM có một công trình kiến trúc cổ khá đặc biệt: Khu lăng mộ ông Lý Tường Quan (1842-1896), còn được gọi là Bá hộ Xường – doanh nhân người Hoa được xếp thứ ba trong Tứ đại Phú hộ Sài Gòn.

Ngỡ ngàng Sài Gòn có 4 đại gia giàu nhất Đông Dương, sở hữu vô vàn BĐS, mỗi vị để lại cho đời sau loạt công trình bề thế - Ảnh 10.Khu lăng mộ được xây từ ngày Bá hộ Xường qua đời, nằm trên một diện tích quy hoạnh rộng khoảng chừng 200 mét vuông, gồm có cổng, tường bao, nhà mộ và mộ phần với những nét kiến trúc độc lạ. Nguồn : Kiến thức .

Tam Xường tên thật là Lý Tường Quan (1842-1896), tên tự là Phước Trai, gốc Hoa. Theo một số ghi chép, ông là người Minh Hương (Hoa Kiều trung thành với nhà Minh) chống lại nhà Thanh nên đến lánh nạn ở miền Nam Việt Nam.

Lý Tường Quan trở thành thông ngôn cho Pháp nhờ thông thuộc cả tiếng Hoa lẫn tiếng Pháp, nhưng sau đó ông nổi chí muốn làm ăn, kinh doanh kinh doanh thương mại .Rời bỏ vai công chức “ quèn ”, Bá hộ Xường dốc tâm sức vào việc kinh doanh thương mại thịt cá xuất khẩu, lương thực, thực phẩm, sau đó mua đất thiết kế biệt thự cao cấp tại vùng Chợ Lớn để cho thuê và bán. Ngoài ra cũng nhờ biết cách đi cửa sau, lấy lòng quan Tây, quan ta, ông giàu lên rất nhanh, nổi tiếng khắp vùng .

Ngày nay, vẫn tồn tại hàng loạt kiến trúc đồ sộ khang trang với nhiều hoa văn tinh tế bắt nguồn từ tam Xường. Đặc biệt phải kể đến dinh thự rất bề thế của gia đình Bá hộ Xường (ngày nay là từ đường họ Lý, tọa lạc trên đường Hải Thượng Lãn Ông tại quận 5, thành phố Hồ Chí Minh).

Ngỡ ngàng Sài Gòn có 4 đại gia giàu nhất Đông Dương, sở hữu vô vàn BĐS, mỗi vị để lại cho đời sau loạt công trình bề thế - Ảnh 11.Một ngôi nhà của gia tộc Lý Tường Quan trên đường Hải Thượng Lãn Ông ( TP Hồ Chí Minh ). Nguồn : Pháp luật Nước Ta .Ngỡ ngàng Sài Gòn có 4 đại gia giàu nhất Đông Dương, sở hữu vô vàn BĐS, mỗi vị để lại cho đời sau loạt công trình bề thế - Ảnh 12.Nguồn : Kiến thức .Ngỡ ngàng Sài Gòn có 4 đại gia giàu nhất Đông Dương, sở hữu vô vàn BĐS, mỗi vị để lại cho đời sau loạt công trình bề thế - Ảnh 13.Nguồn : Kiến thức .Ngỡ ngàng Sài Gòn có 4 đại gia giàu nhất Đông Dương, sở hữu vô vàn BĐS, mỗi vị để lại cho đời sau loạt công trình bề thế - Ảnh 14.Một số hình ảnh về khu mộ cổ của vợ chồng ông Lý Tường Quan. Tất cả đều được tạo tác bằng đá một cách giàu thẩm mỹ và nghệ thuật. Nguồn : Kiến thức .Ngoài ra, hai lăng mộ của ông Lý Tường Quan và vợ là bà Nguyễn Thị Lâu cũng trở thành di sản quý giá về nghệ thuật và thẩm mỹ kiến trúc, điêu khắc và chạm khắc trang trí của Nước Ta tiến trình cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20. Quần thể khu công trình này là một trong những di tích lịch sử mộ cổ gây choáng ngợp nhất Sài thành, đã được công nhận là Di tích kiến trúc thẩm mỹ và nghệ thuật cấp thành phố từ năm 2009 .

Tứ Hỏa – Chợ Bến Thành, Khách sạn Majestic, Bệnh Viện Từ Dũ, Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM

Tên tiếng quốc tế của ông là Hui Bon Hoa ( 1845 – 1901 ), chú Hỏa là người gốc Hoa và cũng theo đạo Công Giáo giống Huyện Sỹ – Lê Phát Đạt .Mặc dù còn rất nhiều giai thoại xoay quanh việc làm thế nào mà từ cái nghèo, Chú Hỏa hoàn toàn có thể vươn lên thành vị triệu phú. Nhưng nhiều người chấp thuận đồng ý rằng, việc chú Hỏa phất lên không phải như lời đồn đãi do ông mua và bán ve chai lượm được chuông đồng hay nhặt được túi vàng trong chiếc ghế cũ, … mà chính nhờ có óc nhìn xa, nhạy bén với thương trường và quyết đoán trong việc làm Hứa Bổn Hỏa phong phú .Ngỡ ngàng Sài Gòn có 4 đại gia giàu nhất Đông Dương, sở hữu vô vàn BĐS, mỗi vị để lại cho đời sau loạt công trình bề thế - Ảnh 15.

Nhìn thấy được tiềm năng của vùng đất Sài Gòn lúc bấy giờ vẫn còn chằng chịt những kênh rạch lớn nhỏ, ông quyết định mua lại toàn bộ khu đất tại trung tâm Sài Gòn và cho san lấp rồi xây nên Chợ Bến Thành – Khu chợ Mới lớn nhất thời bấy giờ.

Ngỡ ngàng Sài Gòn có 4 đại gia giàu nhất Đông Dương, sở hữu vô vàn BĐS, mỗi vị để lại cho đời sau loạt công trình bề thế - Ảnh 16.Cứ như vậy, ông thành công xuất sắc trong nghành . Chú Hỏa nắm giữ hơn 40 % Sài Gòn thời đó và chiếm hữu hơn 30.000 căn nhà ở những vị trí đắc địa nhất Sài Thành, nhiều trong số những căn nhà đó đến nay vẫn còn sống sót .Không chỉ biết làm giàu cho mình, Chú Hỏa còn luôn biết san sẻ với hội đồng cũng như giới cầm quyền đương thời qua việc góp thêm phần thiết kế xây dựng và sau này là hiến Tặng Ngay hàng loạt khu công trình phúc lợi xã hội mà công dụng vẫn sống sót đến tận thời nay, như : Bệnh viện Đa khoa Sài Gòn, Bệnh viện Phụ sản Từ Dũ, Trường trung học cơ sở Minh Đức ( Q. 1 ), Bệnh viện Nguyễn Trãi ( Q. 5 ) …Ngỡ ngàng Sài Gòn có 4 đại gia giàu nhất Đông Dương, sở hữu vô vàn BĐS, mỗi vị để lại cho đời sau loạt công trình bề thế - Ảnh 17.Majestic là khách sạn đồ sộ bậc nhất thời ấy, cũng do dòng họ Hui Bon Hoa thiết kế xây dựng và Tặng TP Sài Gòn thời thuộc Pháp .Ngỡ ngàng Sài Gòn có 4 đại gia giàu nhất Đông Dương, sở hữu vô vàn BĐS, mỗi vị để lại cho đời sau loạt công trình bề thế - Ảnh 18.Hình ảnh rất lâu rồi và thời nay của Maternité Indochinoise ( Bảo sanh viện Đông Dương ), nay là Bệnh Viện Từ Dũ – Bệnh viện phụ sản truyền kiếp nhất Nước Ta .Ngỡ ngàng Sài Gòn có 4 đại gia giàu nhất Đông Dương, sở hữu vô vàn BĐS, mỗi vị để lại cho đời sau loạt công trình bề thế - Ảnh 19.Đặc biệt, một trong những di sản rực rỡ mà ông Hứa Bổn Hòa để lại chính là dinh thự riêng có 99 cửa của mình, nay đã trở thành Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM. Đây là nơi tiên phong ở Sài Gòn có thang máy, điều cực kỳ xa xỉ ở Nước Ta trong những năm đầu thế kỷ 20 .

Nguồn: Tổng hợp


Thu Ngân

Theo Trí Thức Trẻ

Link bài gốc

http://ttvn.toquoc.vn/search.htm?keyword=Ng%E1%BB%A1+ng%C3%A0ng+S%C3%A0i+G%C3%B2n+c%C3%B3+4+%C4%91%E1%BA%A1i+gia+gi%C3%A0u+nh%E1%BA%A5t+%C4%90%C3%B4ng+D%C6%B0%C6%A1ng%2C+s%E1%BB%9F+h%E1%BB%AFu+v%C3%B4+v%C3%A0n+B%C4%90S%2C+m%E1%BB%97i+v%E1%BB%8B+%C4%91%E1%BB%83+l%E1%BA%A1i+cho+%C4%91%E1%BB%9Di+sau+lo%E1%BA%A1t+c%C3%B4ng+tr%C3%ACnh+b%E1%BB%81+th%E1%BA%BF

Source: https://vh2.com.vn
Category : Doanh Nhân