Một số trao đổi về thu thập dữ liệu điện tử, phương tiện điện tử theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015

– Bộ luật Tố tụng hình sự năm năm ngoái đã bổ trợ dữ liệu điện từ là một nguồn chứng cứ và có giá trị như những nguồn chứng cứ khác trong pháp luật tại Điều 87 để làm cơ sở xác lập hành vi phạm tội và giải quyết và xử lý tội phạm ; đây là lần tiên phong Bộ luật Tố tụng hình sự công nhận loại nguồn chứng cứ này. Đồng thời, tại Điều 99 của Bộ luật đã đưa ra khái niệm về dữ liệu điện tử, là một yếu tố mà trước khi có Bộ luật Tố tụng hình sự năm năm ngoái còn có những tranh cãi, sử dụng thuật ngữ không thống nhất ( “ chứng cứ điện tử ”, “ dấu vết số ”, … ) và khó khăn trong tìm hiểu, giải quyết và xử lý. Quy định này cũng nêu rõ những dạng sống sót của dữ liệu điện tử là ký hiệu, chữ viết, chữ số, hình ảnh, âm thanh hoặc những dạng tựa như được tạo ra, tàng trữ, truyền đi hoặc nhận được bởi phương tiện đi lại điện tử. Các nguồn chứa dữ liệu điện tử gồm có phương tiện đi lại điện tử, mạng máy tính, mạng viễn thông, trên đường truyền và những nguồn điện tử khác. Giá trị chứng cứ của dữ liệu điện tử được xác lập địa thế căn cứ vào phương pháp khởi tạo, tàng trữ hoặc truyền gửi dữ liệu điện tử ; phương pháp bảo vệ và duy trì tính toàn vẹn của dữ liệu điện tử ; phương pháp xác lập người khởi tạo và những yếu tố tương thích khác .

Ngoài ra, Bộ luật Tố tụng hình sự năm năm ngoái còn lao lý phương pháp thu thập dữ liệu điện tử, phương tiện đi lại điện tử trải qua những giải pháp, hoạt động giải trí như : Khám nghiệm hiện trường ( Điều 201 ) ; khám xét ( chương XIII ) ; nhu yếu cơ quan, tổ chức triển khai, cá thể phân phối ( khoản 1, Điều 88 ) ; những giải pháp tìm hiểu tố tụng đặc biệt quan trọng ( Điều 223, Điều 224 ) và trưng cầu giám định để phục sinh, tìm kiếm, giám định dữ liệu điện tử ( khoản 3 Điều 107, những Điều 206, 207 ). Ngoài ra, Bộ luật Tố tụng hình sự năm năm ngoái còn lao lý phương pháp thu thập dữ liệu điện tử, phương tiện đi lại điện tử trải qua những giải pháp, hoạt động giải trí như : Khám nghiệm hiện trường ( Điều 201 ) ; khám xét ( chương XIII ) ; nhu yếu cơ quan, tổ chức triển khai, cá thể phân phối ( khoản 1, Điều 88 ) ; những giải pháp tìm hiểu tố tụng đặc biệt quan trọng ( Điều 223, Điều 224 ) và trưng cầu giám định để phục sinh, tìm kiếm, giám định dữ liệu điện tử ( khoản 3 Điều 107, những Điều 206, 207 ). Ngoài ra, Bộ luật Tố tụng hình sự năm năm ngoái còn pháp luật phương pháp thu thập dữ liệu điện tử, phương tiện đi lại điện tử trải qua những giải pháp, hoạt động giải trí như : Khám nghiệm hiện trường ( Điều 201 ) ; khám xét ( chương XIII ) ; nhu yếu cơ quan, tổ chức triển khai, cá thể cung ứng ( khoản 1, Điều 88 ) ; những giải pháp tìm hiểu tố tụng đặc biệt quan trọng ( Điều 223, Điều 224 ) và trưng cầu giám định để hồi sinh, tìm kiếm, giám định dữ liệu điện tử ( khoản 3 Điều 107, những Điều 206, 207 ) .

     – Bộ luật Tố tụng hình sự năm năm ngoái cũng lần tiên phong đề cập đến phương tiện đi lại điện tử với tư cách là vật phẩm hoàn toàn có thể thu thập, khám xét, điều tra và nghiên cứu, sử dụng trong Tố tụng hình sự. Mặc dù, Bộ luật không đưa ra định nghĩa đơn cử về phương tiện đi lại điện tử, tuy nhiên theo pháp luật tại Điều 99 :“dữ liệu điện tử là ký hiệu, chữ viết, chữ số, hình ảnh, âm thanh hoặc dạng tương tự được tạo ra, lưu trữ, truyền đi hoặc nhận được bởi phương tiện điện tử và dữ liệu điện tử được thu thập từ phương tiện điện tử, mạng máy tính, mạng viễn thông, trên đường truyền và các nguồn điện tử khác” [ 3 ], hoàn toàn có thể hiểu phương tiện đi lại điện tử là phương tiện đi lại tạo ra, tàng trữ, truyền tải hoặc nhận dữ liệu điện tử và là một nguồn tiềm ẩn dữ liệu điện tử. Cơ quan tìm hiểu muốn khai thác dữ liệu điện tử thì phải trải qua phương tiện đi lại điện tử .

Phương tiện điện tử lúc bấy giờ rất phong phú, như : Máy tính để bàn ( desktop ), máy tính xách tay ( notebook ), máy tính bảng ( notepad ) ; điện thoại di động mưu trí ( smart phone ), điện thoại cảm ứng cố định và thắt chặt ; ổ cứng di động ( SSD và HDD ), thẻ nhớ ( USB flash, USB 3G, SD card, mini SD, micro SD, Smart Cards, MP3, MP4 ), đĩa quang ( CD, VCD, DVD ) ; máy xác định vệ tinh ( GPS ) ; máy đọc thẻ từ, thẻ chip ; máy fax, máy photocopy, máy quét scanner, máy in ; máy ghi hình ( kể cả camera bảo mật an ninh ), máy ảnh ; tivi kĩ thuật số có bộ nhớ trong, liên kết Internet ; những máy tiếp sóng vệ tinh … Trong khuynh hướng tăng trưởng của khoa học công nghệ tiên tiến dưới tác động ảnh hưởng của cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0, phương tiện đi lại điện tử liên tục được tăng cấp, nâng cấp cải tiến, ứng dụng những ý tưởng sáng tạo khoa học công nghệ tiên tiến tân tiến, ngày càng phong phú, phức tạp, tích hợp nhiều hơn, có năng lực liên kết thành mạng lưới hệ thống, mạng lưới bởi “ Internet vạn vật ” ( IoT ) .

Có thể thấy phương tiện đi lại điện tử là vật đơn cử, còn dữ liệu điện tử thực chất là những tín hiệu số để phân biệt được phải trải qua phương tiện đi lại điện tử, phương tiện đi lại điện tử có sự kết nối rất ngặt nghèo với dữ liệu điện tử. Bên cạnh đó, phương tiện đi lại điện tử còn mang đặc trưng về chính sách hoạt động giải trí đặc trưng được pháp luật đơn cử tại Luật Giao dịch điện tử năm 2005. Cơ chế này quyết định hành động năng lực quản lý và vận hành, hoạt động giải trí của phương tiện đi lại điện tử và giúp phương tiện đi lại điện tử tạo ra, tàng trữ, truyền đi hoặc nhận dữ liệu điện tử .

     2.Mặc dù lần tiên phong Bộ luật Tố tụng hình sự năm năm ngoái đưa yếu tố dữ liệu điện tử, phương tiện đi lại điện tử thành những pháp luật trong Bộ luật, nhưng những pháp luật đã tương đối vừa đủ và đã tháo gỡ được nhiều vướng mắc trong thực tiễn công tác làm việc tìm hiểu, giải quyết và xử lý tội phạm. Đây thực sự là công cụ pháp lý quan trọng để những lực lượng thực thi pháp lý vận dụng trong thực tiễn phòng, chống tội phạm. Tuy nhiên, từ thực tiễn vận dụng và nghiên cứu và điều tra cho thấy, hoạt động giải trí thu thập dữ liệu điện tử, phương tiện đi lại điện tử vẫn còn gặp 1 số ít khó khăn, vướng mắc, đơn cử như :

– Bộ luật Tố tụng hình sự chưa lao lý rất đầy đủ về hoạt động giải trí chặn thu, hồi sinh và giám định dữ liệu điện tử

+ Đối với thu thập dữ liệu điện tử từ phương tiện đi lại điện tử mạng máy tính, mạng viễn thông, cơ quan triển khai tố tụng hoàn toàn có thể trải qua những hoạt động giải trí mà pháp lý tố tụng đã pháp luật như khám nghiệm hiện trường, khám xét, … Tuy nhiên, những hoạt động giải trí như chặn thu dữ liệu điện tử trên đường truyền hiện chưa có lao lý đơn cử về trình tự, thủ tục chặn thu như thế nào. Việc chặn thu dữ liệu điện tử chưa có pháp luật đơn cử dẫn đến thực tiễn vận dụng còn gặp khó khăn, trong nhiều trường hợp, những giải pháp này khó hoàn toàn có thể thu được dữ liệu điện tử do đối tượng người tiêu dùng phạm tội đối phó bằng cách lưu giữ dữ liệu điện tử trên sever ở quốc tế, trên mạng internet, nhiều dữ liệu điện tử chỉ sống sót trên đường truyền trong một khoảng chừng thời hạn nhất định .

+ Bên cạnh đó, Bộ luật Tố tụng hình sự năm năm ngoái cũng như những văn bản pháp lý khác cho đến nay chưa có pháp luật đơn cử về hoạt động giải trí hồi sinh chứng cứ, như : Cơ quan có thẩm quyền, thiết bị, ứng dụng để hồi sinh dữ liệu điện tử ; dữ liệu điện tử sau khi được hồi sinh có được coi là nguồn chứng cứ hay không ? Thực tế công tác làm việc tìm hiểu tội phạm tương quan đến công nghệ thông tin cho thấy, nhiều đối tượng người dùng đã tẩy xóa, sửa chữa thay thế, tiêu hủy dữ liệu điện tử tương quan đến hành vi phạm tội ngay trước khi bị bắt giữ. Để xác lập rõ hành vi phạm tội của đối tượng người dùng, cơ quan chức năng bắt buộc phải phục sinh lại những dữ liệu điện tử này. Do chưa có pháp luật đơn cử về hoạt động giải trí phục sinh dữ liệu điện tử nên việc khai thác, sử dụng những dữ liệu điện tử sau khi hồi sinh làm tài liệu, chứng cứ chứng tỏ hành vi phạm tội của tội phạm còn nhiều chưa ổn. Hơn nữa, Bộ luật Tố tụng hình sự lao lý“Việc phục hồi, tìm kiếm, giám định dữ liệu điện tử chỉ được thực hiện trên bản sao”( khoản 4, Điều 107 Bộ luật Tố tụng hình sự ) nhưng không pháp luật rõ việc sao lại bản gốc được triển khai bằng giải pháp gì để bảo vệ việc hồi sinh dữ liệu điện tử và những dữ liệu điện tử sau khi phục sinh có bảo vệ những đặc thù của chứng cứ hay không. Mặt khác, Bộ luật Tố tụng hình sự cũng pháp luật“kết quả phục hồi, tìm kiếm, giám định phải chuyển sang dạng có thể đọc, nghe hoặc nhìn được” [ 3 ]. Thực tế cho thấy, số lượng dữ liệu điện tử thu giữ trong những vụ án tương quan đến nghành công nghệ thông tin là rất lớn, có những vụ thu giữ lượng dữ liệu điện tử lên đến hàng trăm GB, nếu in ra giấy sẽ rất nhiều, hoàn toàn có thể lên đến hàng tấn. Do vậy, quy trình thu giữ, cơ quan tìm hiểu thường lưu giữ dữ liệu điện tử trong những thiết bị ngoại vi như ổ cứng, USB, … Tuy nhiên, khi tàng trữ dữ liệu điện tử trong những thiết bị ngoại vi này thì không hề đọc, nghe hoặc nhìn được nếu không có những thiết bị tương hỗ khác .

+ Theo lao lý của Bộ luật Tố tụng hình sự năm năm ngoái, dữ liệu điện tử còn được thu thập trải qua hoạt động giải trí trưng cầu giám định ( Điều 206, Điều 207 của Bộ luật ). Trưng cầu giám định về dữ liệu điện tử là một giải pháp thu thập dữ liệu điện tử quan trọng, góp thêm phần xác lập chứng cứ từ Kết luận giám định về dữ liệu điện tử, phương tiện đi lại điện tử trong tìm hiểu vụ án có đối tượng người tiêu dùng sử dụng công nghệ thông tin, khoảng trống mạng thực hiện hành vi phạm tội. Tuy nhiên, trong pháp luật về những trường hợp bắt buộc phải trưng cầu giám định ( Điều 106 Bộ luật Tố tụng hình sự ) không có trường hợp về dữ liệu điện tử. Theo đó, trưng cầu giám định về dữ liệu điện tử thuộc trường hợp cơ quan tìm hiểu “ xét thấy thiết yếu ”, điều này dẫn đến tùy nghi trong vận dụng giải pháp trưng cầu giám định .

– Bộ luật Tố tụng hình sự chưa phân định rõ phương tiện đi lại điện tử là vật chứng của vụ án với phương tiện đi lại điện tử khởi tạo, tàng trữ dữ liệu điện tử và phương tiện đi lại điện tử được sử dụng để truyền gửi dữ liệu điện tử. Quy định về thu thập phương tiện điện tử, dữ liệu điện tử trong cùng một điều luật ( Điều 107 Bộ luật Tố tụng hình sự ), dẫn đến nhận thức không thống nhất về thu thập dữ liệu điện tử và thu thập phương tiện điện tử. Về thực chất, dữ liệu điện tử không sống sót độc lập mà phụ thuộc vào vào phương tiện đi lại điện tử. Đối với những trường hợp cần sao lưu thì cũng phải sử dụng phương tiện đi lại điện tử để lưu giữ dữ liệu điện tử. Mặt khác, dữ liệu điện tử còn được thu thập từ những nguồn điện tử khác ngoài phương tiện đi lại điện tử, mạng máy tính, mạng viễn thông ( khoản 2 Điều 99 ). Tuy nhiên, tại Điều 107 Bộ luật Tố tụng hình sự về thu thập phương tiện điện tử, dữ liệu điện tử không pháp luật thu thập dữ liệu điện tử từ nguồn điện tử khác ( ngoài phương tiện đi lại điện tử ) .

– Bộ luật Tố tụng hình sự chưa theo kịp những yếu tố mới, phát sinh trên thực tiễn lúc bấy giờ ; nhiều nghành nghề dịch vụ, dịch vụ mới hình thành nhưng chưa có lao lý, chính sách quản trị, như : những loại tiền điện tử ( tiền ảo ) ; hoạt động giải trí của những sàn thanh toán giao dịch ngoại hối qua mạng, … đây là điều kiện kèm theo để những đối tượng người tiêu dùng tận dụng triển khai tội phạm và che giấu hành vi phạm tội. Ngoài ra, lao lý hiện hành về trì hoãn thanh toán giao dịch, phong tỏa thông tin tài khoản ngân hàng nhà nước cũng sống sót những chưa ổn, dẫn tới nhiều vụ phát hiện có tín hiệu tội phạm nhưng không kịp ngăn ngừa hậu quả, thiệt hại gia tài cho người bị hại .

– Việc phối hợp phân phối dữ liệu tương quan vụ án của cơ quan tìm hiểu với những đơn vị chức năng cung ứng dịch vụ viễn thông ; Internet ; kinh tế tài chính, ngân hàng nhà nước ; những nhà sản xuất dịch vụ mạng xã hội như Zalo, Facebook, Youtube, … còn nhiều hạn chế. Trong nhiều trường hợp, những đơn vị chức năng này viện dẫn lao lý về nghĩa vụ và trách nhiệm bảo mật thông tin thông tin người mua trong Luật Viễn thông ( Điều 5 ) để phủ nhận, hoãn phân phối thông tin, dữ liệu điện tử khi có nhu yếu từ Cơ quan tìm hiểu, gây khó khăn lớn cho công tác làm việc thu thập dữ liệu điện tử ship hàng tìm hiểu, xử lý vụ án .

3.Trong toàn cảnh cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0, với sự hình thành và tăng trưởng sâu rộng của những thiết bị điện tử số vào mọi mặt của đời sống xã hội, tội phạm tận dụng công nghệ thông tin ngày càng tăng trưởng ; phương pháp, thủ đoạn phạm tội ngày càng phức tạp, nguy khốn hơn. Đây là những thử thách rất lớn cho cơ quan tìm hiểu trong tìm hiểu, giải quyết và xử lý ; trong đó có hoạt động giải trí thu thập dữ liệu điện tử, phương tiện đi lại điện tử. Để góp thêm phần nâng cao chất lượng, hiệu suất cao công tác làm việc này trong thời hạn tới, tác giả khuyến nghị cần thực thi tốt 1 số ít nội dung sau :

     Hiện nay, hệ thống quy phạm pháp luật được xây dựng tương đối đầy đủ liên quan đến hoạt động thu thập dữ liệu điện tử, phương tiện điện tử trong quá trình điều tra vụ án hình sự, như: Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng hình sự, Luật An ninh mạng, Luật Công nghệ thông tin, Luật Giao dịch điện tử và nhiều văn bản pháp luật khác. Tuy nhiên, các quy định còn tản mạn và chưa bao trùm hết các loại vi phạm đã và đang diễn ra trên thực tế. Để tạo hành lang pháp lý vững chắc cho việc thực hiện thu thập dữ liệu điện tử, phương tiện điện tử phục vụ điều tra vụ án, trong thời gian tới cần tiếp tục hoàn thiện các quy định của pháp luật Tố tụng hình sự và các văn bản hướng dẫn thi hành. Cụ thể:

Cần sớm phát hành thông tư hướng dẫn quá trình thu thập dữ liệu điện tử, phương tiện đi lại điện tử trong tìm hiểu vụ án hình sự để thống nhất vận dụng trên thực tiễn. Trong đó, cần có lao lý đơn cử về : quyền truy vấn, trình tự, thủ tục nhu yếu chặn, thu dữ liệu điện tử trên đường truyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của cơ quan ra lệnh chặn thu cũng như những cơ quan, đơn vị chức năng, cá thể có tương quan ; trình tự, thủ tục sao lưu, phương tiện đi lại, ứng dụng dùng để sao lưu, phương tiện đi lại dùng để tàng trữ dữ liệu điện tử ; lao lý đơn cử về hồi sinh dữ liệu điện tử ; thu thập dữ liệu điện tử từ những nguồn khác ( ngoài phương tiện đi lại điện tử ) ; những ứng dụng chuyên sử dụng được phép sử dụng để thu thập, phục sinh, giám định dữ liệu điện tử ; những giải pháp kỹ thuật hoàn toàn có thể sử dụng dữ liệu điện tử làm chứng cứ chứng tỏ tội phạm và người phạm tội, …

Sửa đổi, bổ trợ 1 số ít trường hợp đơn cử về dữ liệu điện tử bắt buộc phải trưng cầu giám định. Nhất là trong những trường hợp phương tiện đi lại điện tử được dùng để khởi tạo, tàng trữ hoặc truyền gửi dữ liệu điện tử bị đối tượng người tiêu dùng phạm tội cố ý tiêu hủy hoặc không hợp tác trong tìm kiếm, phục sinh, sao lưu, nghiên cứu và phân tích dữ liệu điện tử. Khi có pháp luật những trường hợp đơn cử bắt buộc trưng cầu giám định so với dữ liệu điện tử sẽ góp thêm phần nâng cao chất lượng, hiệu suất cao thu thập dữ liệu điện tử trong tìm hiểu vụ án hình sự .

Bổ sung pháp luật về quyền nhu yếu những cơ quan, tổ chức triển khai phân phối dịch vụ viễn thông, mạng xã hội, Internet, kinh tế tài chính, ngân hàng nhà nước … hoạt động giải trí trên chủ quyền lãnh thổ Nước Ta phải phân phối thông tin cho Cơ quan tìm hiểu dưới dạng hoàn toàn có thể mang đi và đọc được để Giao hàng công tác làm việc tìm hiểu vụ án hình sự. Bên cạnh việc hoàn thành xong những pháp luật pháp lý tương quan đến nghĩa vụ và trách nhiệm của những đơn vị chức năng dịch vụ viễn thông, Internet, kinh tế tài chính, ngân hàng nhà nước thì Bộ Công an cũng cần ký kết Thông tư liên tịch về quan hệ phối hợp với những cơ quan này trên cơ sở công dụng, trách nhiệm của từng cơ quan để phân công nghĩa vụ và trách nhiệm đơn cử, tạo điều kiện kèm theo thuận tiện cho cơ quan tìm hiểu trong quy trình thu thập, khai thác thông tin từ dữ liệu điện tử Giao hàng mục tiêu chung của công tác làm việc phòng ngừa và đấu tranh chống tội phạm .

     Hai là, nâng cao trình độ, năng lượng, kỹ năng và kiến thức công nghệ thông tin cho lực lượng tìm hiểu

Với sự tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ của khoa học công nghệ tiên tiến, đối tượng người dùng phạm tội ngày càng sử dụng phong phú những phương tiện đi lại điện tử thực hiện hành vi phạm tội, thậm chí còn có trường hợp trang bị, sử dụng những thiết bị, ứng dụng chuyên sử dụng vào hoạt động giải trí phạm tội. Vì vậy, nếu không kịp thời update những tri thức mới về công nghệ thông tin thì điều tra viên sẽ gặp nhiều khó khăn trong chủ trì triển khai những hoạt động giải trí, giải pháp tìm hiểu để thu thập dữ liệu điện tử, phương tiện đi lại điện tử Giao hàng tìm hiểu vụ án hình sự .

Bên cạnh đó, lao lý về tiêu chuẩn, điều kiện kèm theo chỉ định điều tra viên những ngạch sơ cấp, tầm trung và hạng sang trong Thông tư số 32/2020 / TT-BCA, ngày 07/4/2020 của Bộ trưởng Bộ Công an về chỉ định, không bổ nhiệm, không bổ nhiệm và cấp, tịch thu Giấy ghi nhận Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan tìm hiểu, Điều tra viên, Cán bộ tìm hiểu trong Công an nhân dân chỉ nhu yếu điều tra viên :“biết sử dụng vi tính và các kỹ năng tin học cơ bản phục vụ yêu cầu công việc” [ 1 ]. Tác giả nhận thấy lao lý này chưa thực sự đơn cử, không rõ điều tra viên cần phải đạt chuẩn nào về kỹ năng và kiến thức sử dụng công nghệ thông tin theo lao lý của Bộ Giáo dục đào tạo và huấn luyện và đào tạo, Bộ tin tức và Truyền thông. Do vậy, ngoài việc chăm sóc tu dưỡng nâng cao trình độ, update kỹ năng và kiến thức về tin học, công nghệ thông tin cho điều tra viên, cán bộ tìm hiểu thì cơ quan chức năng cần tham mưu sửa đổi, bổ trợ Thông tư số 32 theo hướng đơn cử hơn, như : lao lý nhu yếu về tin học trong tiêu chuẩn, điều kiện kèm theo chỉ định điều tra viên là tối thiểu phải đạt chuẩn kỹ năng và kiến thức sử dụng công nghệ thông tin nâng cao, trong đó bắt buộc phải phân phối nhu yếu của mô đun về bảo đảm an toàn, bảo mật thông tin thông tin để cung ứng với nhu yếu ngày càng cao trong tìm hiểu những vụ án tương quan đến công nghệ thông tin .

Ngoài ra, cần có kế hoạch trong việc giảng dạy, tu dưỡng để tìm hiểu viên hoàn toàn có thể dữ thế chủ động chủ trì những hoạt động giải trí thu thập dữ liệu điện tử, phương tiện đi lại điện tử trong tìm hiểu vụ án hình sự. Việc đào tạo và giảng dạy, tu dưỡng hoàn toàn có thể được triển khai dưới nhiều hình thức, như : Tổ chức những lớp tập huấn, huấn luyện và đào tạo thời gian ngắn ; về lâu về dài, cần nhanh gọn update những nội dung mới về dữ liệu điện tử, phương tiện đi lại điện tử và update, đồng thời, bổ trợ chương trình đào tạo và giảng dạy những kiến thức và kỹ năng mới về tin học, công nghệ thông tin vào chương trình giảng dạy cho sinh viên ngành Điều tra hình sự trong những học viện chuyên nghành, trường Công an nhân dân nhằm mục đích trang bị kiến thức và kỹ năng, kỹ năng và kiến thức thiết yếu đủ để chủ trì hoạt động giải trí thu thập, khai thác, dữ liệu điện, phương tiện đi lại điện tử trong thực tiễn công tác làm việc sau này. / .

ThS Trần Thanh Phước

Khoa An ninh điều tra, Trường Đại học An ninh nhân dân

TÀI LIỆU THAM KHẢO

[ 1 ]. Bộ Công an ( 2020 ), Thông tư số32/2020 / TT-BCAngày 07/4/2020 của Bộ trưởng Bộ Công an lao lý chỉ định, không bổ nhiệm, không bổ nhiệm và cấp, tịch thu Giấy ghi nhận Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan tìm hiểu, Điều tra viên, Cán bộ tìm hiểu trong Công an nhân dân .

[ 2 ]. Trần Thanh Phước ( 2020 ) ,Thu thập dữ liệu điện tử, phương tiện điện tử trong điều tra vụ án xâm phạm an ninh quốc gia tại Thành phố Hồ Chí Minh, Luận văn thạc sĩ, Trường Đại học An ninh nhân dân .

[ 3 ]. Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ( năm ngoái ) ,Bộ luật Tố tụng hình sự, Nhà xuất bản Chính trị vương quốc, Thành Phố Hà Nội .

[ 4 ]. Trần Tuấn Tú ( 2021 ) ,Một số đề xuất hoàn thiện pháp luật tố tụng hình sự Việt Nam về dữ liệu điện tử và thu thập dữ liệu điện tử, Kỷ yếu hội thảo chiến lược Dữ liệu điện tử trong tìm hiểu vụ án hình sự, Học viện An ninh nhân dân .