Vốn đầu tư phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo

( thitruongtaichinhtiente.vn ) – Bài viết tập trung chuyên sâu nghiên cứu và phân tích nguồn lực vốn kinh tế tài chính để làm điển hình nổi bật được vai trò của đổi mới sáng tạo so với phát triển kinh tế tài chính – xã hội bền vững và kiên cố ; những thử thách trọng điểm trong góp vốn đầu tư khởi nghiệp địa phương cũng như hành trình dài giải pháp, bệ đỡ kiến thiết hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo .

Tóm tắt: Theo thống kê của Tạp chí Echelon (Singapore), Việt Nam hiện có khoảng 3.000 doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Con số này tăng gần gấp đôi so với số liệu ước tính vào năm 2015 (khoảng 1.800 doanh nghiệp). Có thể nói, sự chỉ đạo quyết liệt của Đảng, Nhà nước, sự vào cuộc tích cực của các bộ, ngành, địa phương đã và đang góp phần giúp hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại Việt Nam phát triển mạnh mẽ. Giai đoạn tới, hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cần bứt phá, phát triển mạnh mẽ hơn nữa, nhằm huy động các nguồn lực từ khu vực nhà nước lẫn khu vực tư nhân, trong nước và nước ngoài, tăng cường liên kết và phối hợp hiệu quả giữa các chủ thể trong hệ sinh thái.

Hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo được xây dựng từ những trụ cột chính như chính quyền sở tại, doanh nghiệp khởi nghiệp, nhà đầu tư, nhà khoa học, nhà dịch vụ TM … cùng với sự kết dính, đồng nhất với nhau bởi những nguồn lực lõi như sáng tạo độc đáo, công nghệ tiên tiến, quản lý và vận hành quản trị, vốn kinh tế tài chính …

Bài viết tập trung phân tích nguồn lực vốn tài chính để làm nổi bật được vai trò của đổi mới sáng tạo đối với phát triển kinh tế – xã hội bền vững; những thách thức trọng yếu trong đầu tư khởi nghiệp địa phương cũng như hành trình giải pháp, bệ đỡ kiến tạo hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Investment capital for developing innovative and start-up ecosystems

Abstract: According to Echelon Magazine (Singapore), Vietnam currently has about 3,000 innovative startups. This number is nearly double as compared with figure estimated in 2015 (about 1,800 businesses). It can be said that the drastic direction of the Party and State, the active participation of ministries, branches and localities have been contributing to the strong development of the innovative startup ecosystem in Vietnam. In the coming stage, a breakthough needs to be seen in the innovative startup ecosystem  in order to mobilize resources from the public and private sectors, domestic and foreign partners, as well as strengthening the effective engagement and coordination among the stakeholders in the ecosystem.

An innovative startup ecosystem is built from main pillars with cohesion and synchronization from government, start-ups, investors, scientists, traders … by core resources such as ideas, technology, governance, financial capital …
The article focuses on analyzing financial capital resources to highlight the role of innovation in maintaining sustainable socio-economic development ; pointing out key challenges in local start-up investment as well as journey of solutions – a platform for creating an innovative startup ecosystem .

THỰC TRẠNG VỐN ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN HỆ SINH THÁI KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SÁNG TẠO

Hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo được xây dựng từ 6 trụ cột chính : 1 ) chính quyền sở tại – người liên kết và phê duyệt chủ trương, 2 ) người kinh doanh khởi nghiệp – người tạo ra giá trị, 3 ) nhà đầu tư – người thôi thúc những giá trị, lựa chọn và đánh giá và thẩm định giá trị có ích, 4 ) nhà ở TM – người lan tỏa giá trị, 5 ) nhà khoa học – người thẩm định và đánh giá công nghệ tiên tiến và kiến thiết đổi mới sáng tạo qua công nghệ tiên tiến, 6 ) người kinh doanh đi trước ( mentor ) – người dìu dắt người kinh doanh khởi nghiệp có kinh nghiệm tay nghề sâu về giá trị bền vững và kiên cố, quản trị, giá trị nhân văn tốt đẹp cho hội đồng, vì hội đồng .
6 trụ cột chính kết dính và đồng điệu với nhau bởi 5 nguồn lực lõi : 1 ) sáng tạo độc đáo, 2 ) công nghệ tiên tiến, 3 ) kiến thức và kỹ năng ( khởi nghiệp, quản lý và vận hành và quản trị ), 4 ) vốn kinh tế tài chính, 5 ) vốn xã hội ( network ) .

Thách thức khoảng cách phát triển kinh tế đáng báo động

Có nhiều yếu tố ảnh hưởng tác động tới hiệu quả thịnh vượng của mỗi vương quốc ( lợi thế so sánh nguồn vào, văn hóa truyền thống, chủ trương điều hướng, chủ trương thực thi … ), cũng có rất nhiều loại thước đo về sự thịnh vượng của mỗi vương quốc. Trong khuôn khổ bài viết, tác giả sử dụng một thước đo đơn thuần và phổ cập ( GDP trung bình đầu người ) để xem xét thực trạng ( không tập trung chuyên sâu nhìn nhận về tác dụng, thước đo và chính sách xây đắp sự thịnh vượng toàn cục ) .

Biểu đồ 1: GDP đầu người (USD) (1985-2018)

Nhìn Biểu đồ 1 – GDP trung bình đầu người quy trình tiến độ 1985 – 2018, Nước Ta còn cách rất xa những nước .

Biểu đồ 2: GDP đầu người (số lần so Việt Nam)

So về số lần chênh thu nhập đầu người ( Biểu đồ 2 ), Nước Ta đang kém : Mỹ 24 lần, Thụy Sỹ hơn 30 lần, Nước Singapore 25 lần, Nước Hàn hơn 12 lần, Xứ sở nụ cười Thái Lan gần 3 lần, Indonesia 1,5 lần và kém trung bình quốc tế gần 4,5 lần .
Chúng ta đang có lợi thế tăng trưởng nhanh ( so sánh với những nước ), nhưng để đuổi kịp những nước, giả sử vận tốc tăng trưởng bằng trung bình 10 năm gần nhất, Nước Ta cần mất 60 năm để đuổi kịp Mỹ, 50 năm để đuổi kịp Thụy Sỹ, 25 năm để đuổi kịp Indonesia và 30 năm để đuổi kịp Đất nước xinh đẹp Thái Lan .

Thực trạng cấu trúc doanh nhân, vốn và đầu tư còn nhiều bất cập

Một quan sát rất mê hoặc để nhìn thấy một trong những cấu phần chi phối hiệu suất cao phát triển vương quốc là số lượng doanh nghiệp trung bình trên dân số ( cũng tương ứng là tỷ trọng người kinh doanh trong hàng loạt dân số ), mối quan hệ đảo ngược rất đáng suy ngẫm :

Theo đó, trong 140 dân cư Nước Ta, mới tìm được một người kinh doanh, số lượng này tại khu vực Khu vực Đông Nam Á là 80 và trung bình những nước Mỹ, châu Âu, Nhật Bản là 10 ( tức là 10 người dân thì có một người kinh doanh ). Nếu chia người dân những nước vào những lớp học, mỗi lớp học 40 người, thì ở Nước Ta, 4 lớp tìm được 1 người kinh doanh, còn ở Mỹ, 1 lớp tìm được 4 người kinh doanh .
trái lại, thu nhập trung bình của Nước Ta kém những nước Mỹ, Âu, Nhật 25 lần và kém khu vực Khu vực Đông Nam Á 3 lần. Đây rõ ràng là một cặp biến số rất cần được quan sát và có chủ trương vận dụng tương thích. Theo số liệu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, doanh nghiệp vừa và nhỏ ( SME ) về cấu trúc vốn, khu vực SME chiếm tới 98 % số lượng doanh nghiệp, tạo ra 90 % việc làm cho người lao động, được sử dụng và phát triển khoảng chừng 30 % vốn góp vốn đầu tư toàn xã hội, sự phân chia ấy, số lượng ấy cho thấy cần tâm lý nhiều .

Đầu tư cho đổi mới sáng tạo còn hạn chế

Trong báo cáo giải trình ( tháng 2/2020 ) so với 7 tỉnh đang tiến hành xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp, tóm lược 1 số ít tình hình góp vốn đầu tư cho đổi mới sáng tạo đáng chăm sóc cho thấy : Đầu tư phát triển có khuynh hướng giảm dần qua những năm ( từ 30 % năm 2005 xuống 26 % năm 2010 ). Đầu tư cho phát triển khoa học, công nghệ tiên tiến và thiên nhiên và môi trường chỉ ở mức gần 1 % trong suốt những năm qua. Theo thống kê của tác giả, ngân sách này thậm chí còn rất khó để giải ngân cho vay nhằm mục đích tiềm năng phát triển .

Cấu trúc chi tiêu quốc gia

Lợi thế con người chưa được chuyển hóa

Nước Ta có lợi thế lớn về nghiên cứu và điều tra cơ bản, dành được rất nhiều thứ hạng cao trong những cuộc thi về trí tuệ toàn thế giới, nhưng việc nghiên cứu ứng dụng còn nhiều hạn chế do nhiều nguyên do. Trong đó hoàn toàn có thể kể tới hạn chế về hạ tầng nghiên cứu ứng dụng, đội ngũ cố vấn nghiên cứu và điều tra thực tiễn, văn hóa truyền thống quy đổi từ tư duy nghiên cứu và điều tra sang xử lý yếu tố. Qua gặp gỡ và thao tác với nhiều chuyên viên trong những ngành, tại những trường ĐH và Viện Hàn lâm Khoa học cho thấy, những khúc mắc lớn nhất là không hề thao tác nhóm, không hề có giải pháp định hướng thị trường hoàn toàn có thể thương mại kinh doanh hóa, không thể kết nối hoạt động giải trí điều tra và nghiên cứu khoa học với hoạt động giải trí khởi nghiệp đổi mới sáng tạo .

Hành trình mẫu từ khởi động tới khai thác

Mọi việc cần một tiến trình, và hệ sinh thái khởi nghiệp thì càng đúng như vậy. Đích đến của mọi hành trình dài hệ sinh thái là tính tự động hóa ( automation ), bằng những sức mạnh của thị trường, tại đó, những yếu tố nguồn vào được tự do tích hợp và có không thiếu thông tin để lựa chọn, được ươm tạo, cố vấn, chuyển hóa thành những dự án Bất Động Sản có chất lượng, được nhận vốn góp vốn đầu tư và từ đó sản sinh ra giá trị cho hội đồng ( cho người dân, cho chính quyền sở tại, cho người kinh doanh khởi nghiệp, việc làm và thu nhập cho phát triển xã hội, cho nhà đầu tư ) .
Ở những nước phát triển, những đề tài nghiên cứu và điều tra chứng tỏ tác động cơ hữu giữa việc lan rộng ra những hình thái phát triển sâu rộng của hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tới kinh doanh thương mại, kinh tế tài chính, xã hội được nhiều tổ chức triển khai chứng tỏ khoa học ( điều này cần một thời hạn quan sát đủ dài để việc điều tra và nghiên cứu bảo vệ hiệu suất cao ), toàn bình diện quốc tế, những biến số này chưa nhiều, nhưng đã được chứng tỏ quan hệ ngặt nghèo với nhau : GDP đầu người có tương quan ngặt nghèo và được tương hỗ bởi những biến số : i ) số lượng sáng tạo, ii ) vốn góp vốn đầu tư cho nghiên cứu và điều tra phát triển, iii ) nhóm những hành vi tương quan tới điều tra và nghiên cứu phát triển và đổi mới sáng tạo, iv ) xuất khẩu công nghệ cao, v ) số lượng bài báo / bài viết về khoa học và công nghệ tiên tiến .
Các quy mô phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp phân kỳ

Phát triển của hệ sinh thái thành 3 giai đoạn: 1) phát triển doanh nhân khởi nghiệp, 2) phát triển đầu tư khởi nghiệp, 3) phát triển kết quả kinh tế đầu ra. Để có thể có kết quả cuối cùng, cần khởi động những bước đầu tiên, do doanh nhân, vì doanh nhân, bởi doanh nhân.

MỘT SỐ NGUYÊN NHÂN KHIẾN HỆ SINH THÁI KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SÁNG TẠO CHƯA PHÁT TRIỂN

Hệ sinh thái khởi nghiệp nói chung và hệ sinh thái góp vốn đầu tư cho khởi nghiệp đổi mới sáng tạo nói riêng còn nhiều thử thách khách quan .

Chất lượng dự án khởi nghiệp đổi mới sáng tạo thấp: Xuyên suốt hành trình 3 năm qua, hệ sinh thái khởi nghiệp có những bước tiến, trong đó chủ yếu là phát triển theo bề ngang, hình thành các chân trụ nhưng chưa đi theo chiều sâu. Sau một thời gian ngắn, những dự án có chất lượng đã thưa thớt dần, kiến thức khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cho doanh nhân chưa kịp bồi đắp đã thất bại bởi nóng vội và khởi nghiệp thiếu phương pháp.

Kiến thức khởi nghiệp với doanh nhân, kinh nghiệm đầu tư với nhà đầu tư mỏng: Nhà đầu tư có khả năng đầu tư cho khởi nghiệp nhưng không có đủ kiến thức để thẩm định lĩnh vực mới này. Đa phần các nhà đầu tư thế hệ 6x, 7x khởi nghiệp dựa trên những lợi thế cũ, không thể áp dụng cho mô hình startup, cũng bởi vậy, không thể hiểu được mô hình, cách thức vận hành, thẩm định và ra quyết định đầu tư. Các hoạt động đào tạo thiếu bài bản và thiếu tính chuyên môn không đem lại một kết quả phù hợp cho việc tăng cường nhận thức và kinh nghiệm đầu tư cho nhà đầu tư.

Hạ tầng công cụ tài chính, thị trường cho đầu tư khởi nghiệp thiếu: Chỉ từ sau khi có Nghị định 38/NĐ-CP năm 2018 về đầu tư cho doanh nghiệp vừa và nhỏ đổi mới sáng tạo mới bắt đầu có những bước chuyển dịch (mặc dù chưa nhiều), thị trường vẫn thiếu rất nhiều công cụ vốn và công cụ đầu tư phù hợp cho việc đầu tư khởi nghiệp, thiếu sự quán xuyến và trợ giúp sâu từ khu vực hạ tầng thị trường tài chính để trợ giúp cho hệ sinh thái đầu tư đổi mới sáng tạo.

Hệ sinh thái hỗ trợ khởi nghiệp rời rạc: Số lượng vườn ươm thiếu và chất lượng thì không cao, các mô hình đào tạo và chất lượng mentor, người cố vấn không trợ giúp được nhiều cho toàn hệ sinh thái. Mặt khác, sự liên kết lỏng lẻo giữa các cấu phần khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, chưa tạo ra được sự gắn kết cần thiết, tín hiệu đồng bộ để các hoạt động ăn khớp, đúng người, đúng dự án, đúng thời điểm.

Truyền thông chưa trúng: Các hoạt động truyền thông xoay quanh bề nổi và chưa tác động sâu tới các hoạt động chuyên môn của hệ sinh thái, chưa thực hiện được vai trò kết dính, truyền cảm hứng và thúc đẩy xã hội nhận thức đúng đắn về vai trò của doanh nhân khởi nghiệp cũng như những nguồn lực hỗ trợ từ cộng đồng và chính quyền.

Bên cạnh đó, một phần của sự chậm phát triển của hệ sinh thái theo chiều sâu, đến từ những yếu tố chủ quan .
Chính quyền những địa phương chưa dành đủ ưu tiên, nhận diện đủ vai trò của hệ sinh thái khởi nghiệp – thực ra là một hệ sinh thái kinh tế tài chính vững chắc của những địa phương. Việc thiếu chú trọng và phân chia nguồn lực, thiếu đi những mảng nhân sự đủ hiểu biết và kinh nghiệm tay nghề để tương hỗ khởi động, quản lý và vận hành và thôi thúc hệ sinh thái làm cho hoạt động giải trí của hệ sinh thái kinh tế tài chính này còn manh mún, thiếu động lực, thiếu liên kết và thiếu tính chuyên nghiệp, cả khoanh vùng phạm vi riêng của địa phương lẫn khoanh vùng phạm vi liên kết toàn nước .
Hạ tầng khởi nghiệp ở mỗi địa phương phụ thuộc vào nhiều vào chất lượng nguồn vào của những người kinh doanh khởi nghiệp, gồm có cả giảng dạy, tầm nhìn, văn hóa truyền thống, kỹ năng và kiến thức cho việc sáng tạo sáng tạo độc đáo và chất lượng hạ tầng ươm tạo .

KHUYẾN NGHỊ VÀ GỢI Ý CHÍNH SÁCH

Trên hành trình dài xây dựng giải pháp vốn góp vốn đầu tư cho khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại những địa phương, tác giả rút ra những bài học kinh nghiệm kinh nghiệm tay nghề và có những khuyến nghị, gợi ý chủ trương để phát triển :
Con người : Trong hành trình dài xây dựng giải pháp vốn tư nhân, không hề thiếu sự dữ thế chủ động, sát sao và tạo điều kiện kèm theo link từ chính quyền sở tại. Các thành tố chính của hành trình dài gồm : hiệp hội doanh nghiệp, người kinh doanh tại địa phương, Sở Kế hoạch – Đầu tư, Sở Khoa học và Công nghệ, hội đồng startup và vườn ươm. Cần bảo vệ được yếu tố về cảm hứng, sự cam kết, sự kinh khủng và kết dính .
Sự hiểu rõ : Hiểu rõ về hạ tầng Quỹ góp vốn đầu tư và phương hướng quản lý và vận hành Quỹ, vai trò của những bên trong hoạt động giải trí góp vốn đầu tư của Quỹ theo Nghị định 38 / NĐ-CP .
Cá nhân hóa : Giải pháp quỹ phải được xây dựng riêng cho từng địa phương, dựa trên lợi thế cạnh tranh đối đầu vững chắc và xu thế cấu trúc ngành – kinh tế tài chính – xã hội của từng địa phương .
Trở ngại địa lý của những nguồn lực tư vấn .
Các trở ngại gây ra bởi công tác làm việc ươm tạo và chất lượng dự án Bất Động Sản nguồn vào cho quỹ góp vốn đầu tư .
Nhịp độ tạo lập quỹ và thời hạn tương thích cho việc sinh ra quỹ .
Sự tri ân của chính quyền sở tại và hệ sinh thái với nhà đầu tư .
Các bước xây dựng quỹ góp vốn đầu tư tư nhân và hành trình dài tiến hành :
– Làm việc cùng Ủy Ban Nhân Dân tỉnh, những sở ngành, hiệp hội, vườn ươm, trường ĐH, nhằm mục đích thống nhất chủ trương và giải pháp phối hợp xây dựng quỹ góp vốn đầu tư, xem xét những chủ trương đường hướng chính, những nguyên tắc tạo lập quỹ tương đương với những điều kiện kèm theo của địa phương và phối hợp những sự kiện của hệ sinh thái để việc sinh ra quỹ được nghênh đón và đúng thời gian nhất hoàn toàn có thể .
– Thực hiện công tác làm việc mời gọi, liên kết và truyền cảm hứng tới những nhà đầu tư tiềm năng, xây dựng những thành tố lâm thời đại diện thay mặt cho việc liên kết tại địa phương .
– Thực hiện công tác làm việc đào tạo và giảng dạy sâu xa cho nhà đầu tư .
– Dự thảo phương hướng hành vi kế hoạch và những chính sách quản lý và vận hành khi sinh ra quỹ, thực thi thủ tục ĐK góp vốn đầu tư, ĐK xây dựng những cấu phần mấu chốt cho việc sinh ra và quản lý và vận hành quỹ địa phương .
– Tổ chức cuộc họp nhà đầu tư sáng lập và trải qua những tài liệu ĐK xây dựng quỹ và thủ tục sinh ra quỹ .
– Đăng ký xây dựng và song song thực thi thủ tục lôi kéo những dự án Bất Động Sản ĐK được phỏng vấn, đánh giá và thẩm định, thanh tra rà soát và nhận vốn góp vốn đầu tư từ quỹ địa phương .

Vốn là bệ đỡ kiến tạo hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo: Việc ra đời thành công Quỹ đầu tư tư nhân theo Nghị định 38/NĐ-CP tại địa phương là đích đến quan trọng bậc nhất của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, doanh nhân và doanh nghiệp khởi nghiệp; là bệ đỡ quan trọng nhất minh chứng cho sự trưởng thành của hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo địa phương.

Sự sinh ra của Quỹ góp vốn đầu tư tư nhân cho khởi nghiệp sáng tạo tại những địa phương đóng vai trò nền móng, bản lề, kéo theo thời cơ cho việc sinh ra những quỹ tiếp sau, chuyên môn hóa cao hơn, chuyên nghiệp hơn và tương hỗ được nhiều hơn cho hàng loạt hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo .
Việc sinh ra quỹ đã thực sự mang một sức lan tỏa can đảm và mạnh mẽ, truyền cảm hứng, liên kết tới nhà đầu tư. Hầu như toàn bộ những cấu phần, đặc biệt quan trọng là những người kinh doanh trẻ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo được tạo lòng tin và cảm hứng tin yêu vào sự tương hỗ từ địa phương từ khi có một điểm đến, minh bạch và hiệu suất cao để thôi thúc hành trình dài khởi nghiệp cho họ .
Việc sinh ra quỹ xử lý hầu hết những nút thắt về tiến trình hoạt động và kết dính của cả hệ sinh thái .

Bên cạnh đó, việc ra đời các chuẩn mực về vận hành từ quỹ, đã tạo một cú hích lớn tới hệ sinh thái về tính chuyên nghiệp, từ việc nhà đầu tư tiến hành thẩm định dự án, đầu tư cho dự án, tới việc các dự án xây dựng và phát triển có định hướng và bài bản ngay từ những bước đầu để đáp ứng yêu cầu từ quỹ đầu tư, đã thực sự đẩy cao tính chuyên nghiệp cho hệ sinh thái. Quỹ là một bước đệm chuyên nghiệp kéo dự án về sự minh bạch và chất lượng, kéo nhà đầu tư về sự chuyên nghiệp và hiểu biết chuyên sâu.

Thực tế, việc sinh ra quỹ bắt đầu đã lôi cuốn những nhà đầu tư từ những nơi khác chăm sóc tới góp vốn đầu tư cho địa phương, lôi cuốn những dự án Bất Động Sản khởi nghiệp có chất lượng từ những địa phương khác di dời về phía địa phương có quỹ, nâng cao thời cơ lôi cuốn nguồn lực và thời cơ toàn diện và tổng thể cho phát triển kinh tế tài chính – xã hội – công nghệ tiên tiến tại địa phương

Hành động là chìa khóa duy nhất: Để mang tới một tương lai phát triển đồng bộ, được thiết kế phù hợp cho địa phương, cân bằng nguồn lực ngắn hạn và dài hạn cần những hành động mạnh mẽ, cam kết và kịp thời. Lựa chọn tạo lập một hệ sinh thái đầu tư cho đổi mới sáng tạo, nâng cao tính chuyên nghiệp, phổ cập các tiêu chuẩn và kết nối giải pháp đầu tư tại địa phương tới quốc gia, từ quốc gia tới quốc tế, nhắm tới một thế hệ doanh nhân tốt đẹp hơn và mang lại giá trị nhiều hơn.

Bài đăng trên Tạp chí Thị trường Tài chính Tiền tệ số 7/2021

Source: https://vh2.com.vn
Category : Khởi Nghiệp