Phân Tích Tình Huống Truyện Trong “Chữ Người Tử Tù” Của Nguyễn Tuân

 

Bạn đang đọc: Phân Tích Tình Huống Truyện Trong “Chữ Người Tử Tù” Của Nguyễn Tuân

Nguyễn Tuân là một nhà văn lớn, một nghệ sĩ suốt đời đi tìm cái đẹp. Ông có vị trí quan trọng và góp phần không nhỏ cho nền văn học Nước Ta văn minh với nhiều tác phẩm tiêu biểu vượt trội ở nhiều thể loại khác nhau, trong đó có “ Chữ người tử tù ”. Một trong những yếu tố đóng vai trò quan trọng trong việc làm nên thành công xuất sắc của tác phẩm là nghệ thuật và thẩm mỹ thiết kế xây dựng tình huống truyện độc lạ, giàu kịch tính .
“ Chữ người tử tù ” bắt đầu có tên là “ Dòng chữ sau cuối ” in năm 1939 trên tạp chí Tao đàn. Sau đó được nhà văn đổi tên thành “ Chữ người tử tù ” và in trong tập truyện “ Vang bóng một thời ” xuất bản năm 1940 mà nhà phê bình Vũ Ngọc Phan nhìn nhận là “ một văn phẩm đạt gần đến sự toàn thiện, toàn mĩ ” .

Để hiểu được tình huống truyện độc đáo trong “Chữ người tử tù”, ta cần hiểu về khái niệm tình huống truyện. Vậy, tình huống truyện là gì? Theo nhà văn Nguyễn Minh Châu, “tình huống truyện là tình thế xảy ra câu chuyện mà ở đó sự sống hiện ra đậm đặc, là khoảnh khắc của cả một đời người”. Cũng có người cho rằng, “tình huống truyện là thứ nước rửa ảnh làm cho các nhân vật nổi hình, nổi sắc” và cũng là “chiếc chìa khóa vận hành cốt truyện”. Thật vậy, từ tình huống truyện, các nhân vật có cơ hội bộc lộ rõ phẩm chất, tính cách của mình. Từ đó làm nổi bật chủ đề tác phẩm cũng như tư tưởng, ý đồ của tác giả.

Xem thêm: Áp dụng tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự “Tái phạm”, “Tái phạm nguy hiểm” đối với Đoàn Minh L

Trong truyện ngắn “ Chữ người tử tù ”, tình huống truyện xoay quanh cuộc gặp gỡ lạ mắt, có phần éo le của những con người khác thường : Huấn Cao và quản ngục. Họ gặp nhau nơi nhà tù của thực dân phong kiến đầy rẫy tội ác và tăm tối trong những ngày sau cuối của một cuộc sống oanh liệt. Huấn Cao và quản ngục là những con người đặc biệt quan trọng. Họ đều yêu nghệ thuật và thẩm mỹ, trân trọng và nâng niu nghệ thuật và thẩm mỹ truyền thống lịch sử. Họ là những con người có thiên lương. Nhưng những bản tính lương thiện ấy lại gặp nhau nơi ngục tù tăm tối. Có lẽ chính vì vậy mà vị thế xã hội của họ có phần trái chiều. Huấn Cao là tử tù của chính quyền sở tại phong kiến, bị áp giải đến nhà tù tỉnh Sơn để chờ ngày xét xử. Ông là người có tài năng, văn võ song toàn, lại có tài viết chữ đẹp. Quản ngục là người đại diện thay mặt cho chính quyền sở tại phong kiến tàn khốc nhưng lại trọng người tài, mê hồn và trân trọng nghệ thuật và thẩm mỹ, đặc biệt quan trọng là thẩm mỹ và nghệ thuật thư pháp truyền thống lịch sử. Xét về phương diện xã hội, họ là mối quan hệ đối nghịch, tính mạng con người tử tù nằm trong tay quản ngục. Xét về phương diện nghệ thuật và thẩm mỹ, họ là tri âm, tri kỉ. Một người phát minh sáng tạo cái đẹp, một người trân trọng, mê hồn và nâng niu tài hoa ấy .

Nội dung tình huống truyện xoay quanh cảnh xin chữ và cho chữ của quản ngục và Huấn Cao. Vì yêu thích nghệ thuật thư pháp, muốn có đôi câu đối do chính tay ông Huấn viết để treo trong nhà mà quản ngục đã biệt đãi Huấn Cao. Ban đầu, khi chưa hiểu rõ tấm lòng quản ngục, Huấn Cao đã tỏ ra khinh thường mà quát mắng ông. Đến khi nhận ra quản ngục chính là “một tấm lòng trong thiên hạ”, Huấn Cao sẵn sàng cho chữ và khuyên “thầy Quản nên tìm về nhà quê mà ở” để giữ thiên lương cho lành vững. Cảnh cho chữ chính là cuộc hội ngộ cuối cùng của những con người tri âm, tri kỉ. Cảnh cho chữ diễn ra nơi buồng giam chật hẹp, tăm tối trong những giây phút cuối cùng của cuộc đời Huấn Cao. Ở đây có sự hoán đổi thân phận thật đặc biệt. Người cho chữ là tử tù, cổ đeo gông, chân vướng xiềng mà vẫn ung dung dậm tô từng nét chữ trên vuông lụa trắng. Ngược lại, người xin chữ – vốn là kẻ xưa nay trong tay nắm quyền hành – mà lại khúm núm, run run chắp tay vái lạy tử tù.

Xem thêm: Thông tư 30/2022/TT-BTC hướng dẫn cơ chế tài chính thực hiện Đề án Nâng cao năng lực đội ngũ giảng viên, cán bộ giáo dục đại học

Nghệ thuật thiết kế xây dựng tình huống truyện độc lạ đã góp thêm phần làm nổi hình, nổi sắc nhân vật với nét tính cách, phẩm chất cao đẹp. Một Huấn Cao tài hoa, mê hồn thẩm mỹ và nghệ thuật, quật cường hiên ngang ngay trước thời gian sắp rời xa cuộc sống. Một quản ngục trọng người tài, thương mến thẩm mỹ và nghệ thuật truyền thống cuội nguồn. Qua đó, ý niệm thẩm mỹ và nghệ thuật của tác giả cũng được thể hiện rất rõ : Cái đẹp hoàn toàn có thể sinh ra từ nơi cái xấu, cái ác nhưng không hề sống chung và khẳng định chắc chắn sự bất tử cũng như sức mạnh cảm hóa của cái đẹp. Nguyễn Tuân đã thành công xuất sắc trong thẩm mỹ và nghệ thuật thiết kế xây dựng tình huống truyện độc lạ phối hợp với bút pháp lãng mạn và cách sử dụng từ Hán Việt, lựa chọn hình ảnh, cụ thể tiêu biểu vượt trội .
Có thể nói, tình huống truyện độc lạ đã góp thêm phần không nhỏ vào thành công xuất sắc của truyện ngắn “ Chữ người tử tù ”. Giữa sự ồn ã, phồn tạp của buổi chợ phiên văn chương, giữa những ồn ào, náo nhiệt của quầy bán hàng lãng mạn, Nguyễn Tuân được ví như một chủ shop đặc biệt quan trọng với phong thái thẩm mỹ và nghệ thuật độc lạ, năng lực sử dụng từ ngữ mà có ai đó đã từng nhìn nhận là “ thầy phù thủy ” của ngôn từ tiếng Việt .

Source: https://vh2.com.vn
Category : Đánh Giá